جاوا اسکریپت (JavaScript یا JS) برای توسعه نرم افزارهای مرتبط با وب استفاده می شود. در زبان های سطح بالا یک زبان برنامه نویسی یا اسکریپت نویسی محسوب می شود که امکان پیاده سازی ویژگی های پیچیده مانند نمایش در لحظه به روزرسانی ها، نقشه های تعاملی، انیمیشن ها و … را روی صفحات وب فراهم می کند. این زبان پرکاربردترین و محبوب ترین زبان اسکریپت نویسی برای ساخت وب سایت است.
قدرت فریمورک جاوا اسکریپت در محبوبیت، استفاده آسان و جامعه بزرگ آن است. این فناوری در کنار HTML و CSS یکی از سه فناوری اصلی شبکه جهانی وب (www) می باشد. جاوا اسکریپت همه ویژگی های یک زبان برنامه نویسی تعبیه شده در مرورگر را دارد و شاید این قدرتمندترین نکته در مورد عملکرد جاوا اسکریپت باشد.
توی این پک فوق العاده، جاوا اسکریپت رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بدون هیچ کلاسی، با جاوا اسکریپت اپلیکیشن بزن، پروژه محور یاد بگیر و حسابی پول در بیار!
برخلاف سایر زبان های برنامه نویسی که برای اجرا نیاز به دانلود نرم افزار و ایجاد یک محیط خاص روی سیستم دارند، برای فریمورک JS اینگونه نیست. به راحتی در یک مرورگر وب مانند کروم می توانید کد جاوا اسکریپت را نوشته و اجرا کنید.
در ابتدا از جاوا اسکریپت فقط در سمت برنامه نویسی کاربر برای ایجاد رابط کاربری و صفحات وب تعاملی استفاده می شد. با توسعه Node.js از جاوا اسکریپت در هر دو سمت برنامه نویسی کاربر و سرور استفاده می شود، این امر برای توسعه دهندگان وب بسیار ارزشمند و کاربردی می کند.
جاوا اسکریپت زبان برنامه نویسی استاندارد وب است و تقریبا همه افرادی که به صفحات وب وصل می شوند از برنامه های نوشته شده به زبان نشانه گذاری جاوا اسکریپت استفاده می کنند.
تاریخچه جاوا اسکریپت
جاوا اسکریپت توسط برندن آیک (Brendan Eich) در سال 1995 در Netscape (مرورگر محبوب آن زمان) ساخته شد.
در ابتدا نام این زبان LiveScript بود که بعدها به JavaScript تغییر پیدا کرد. بسیاری از افراد یا حتی برنامه نویسان فکر می کنند زبان های جاوا اسکریپت و جاوا یکی هستند. اما در حقیقت این دو زبان ارتباطی با هم ندارند، جاوا یک زبان برنامه نویسی بسیار پیچیده است در حالی که جاوا اسکریپت فقط یک زبان اسکریپت نویسی است. سینتکس جاوا اسکریپت بیشتر تحت تأثیر زبان برنامه نویسی C است.
کاربردهای رایج جاوا اسکریپت
اضافه کردن رفتارهای تعاملی به صفحات وب
- نمایش یا مخفی کردن اطلاعات با رویداد کلیک
- تغییر رنگ یک دکمه با حرکت ماوس روی آن
- ساخت اسلاید با چرخش تصاویر
- تغییر زوم یا بزرگنمایی روی یک تصویر
- نمایش تایمر یا شمارش معکوس در وب سایت ها
- پخش صدا
- قرار دادن ویدئو
- نمایش انیمیشن ها و افکت های تصویری
- ایجاد پنجره های پاپ آپ و مودال
- ساخت فهرست کشویی
- اعتبارسنجی فرم سمت کاربر
- تکمیل خودکار فیلدها
ایجاد برنامه های وب و اپلیکیشن های موبایل
- فریمورک های جاوا اسکریپت زیادی برای توسعه برنامه های وب و موبایل در دسترس توسعه دهندگان وجود دارد. فریمورک ها مجموعه ای از کتابخانه های کد جاوا اسکریپت و شامل کدهای آماده می باشند. توسعه دهندگان از این کدها برای کارهای روتین در برنامه نویسی استفاده کنند.
- فریمورک های محبوب فرانت-اند جاوا اسکریپت عبارتند از React، React Native، Angular، Vue و Ember.js.
ایجاد سرورهای وب و توسعه برنامه های سمت سرور
- Node.js یک محیط اجرای جاوا اسکریپت است. با استفاده از Node.js امکان نوشتن جاوا اسکریپت در سمت سرور برای ایجاد سرور و اتصال به پایگاه داده فراهم شده است. فریمورک هایی مانند Express.js با استفاده از Node.js به ایجاد سرورهای قدرتمندی و زیرساخت های بک-اند (سمت سرور) کمک می کند.
جاوا اسکریپت ستون اصلی برنامه های مدرن وب است و کاملا انعطاف پذیر و آزاد است. اما یک نقطه ضعف دارد، پیدا کردن خطاها و مشکلات در برنامه های جاوا اسکریپت سخت است. با این حال انعطاف پذیری آن، امکان استفاده از بسیاری از تکنیک هایی که در سایر زبان های برنامه نویسی سخت می باشند را برای برنامه نویسان جاوا اسکریپت فراهم می کند.
قدرت فوق العاده جاوا اسکریپت در یادگیری آسان آن است. زبان پرکاربرد و رایجی است که توسط بیشتر مرورگرها پشتیبانی می شود. چون یک زبان سطح بالا است بنابراین بسیاری از برنامه های اساسی را برای توسعه دهنده کنترل می کند. در حالیکه در زبان های سطح پایین توسعه دهنده خودش باید به مدیریت حافظه و … فکر کند.
چگونه برنامه نویس شویم؟ (9 نکته برای شروع و ورود به بازار کار)
علاوه بر یادگیری آسان استفاده از آن نیز آسان است. فقط با داشتن یک مرورگر می توانید با نوشتن کد جاوا اسکریپت محتوای ارزشمند ایجاد کنید.
هر زبان برنامه نویسی ویژگی های خاصی دارد که آن را از سایر زبان های برنامه نویسی متمایز می کند. در مورد جاوا اسکریپت جدا از همه ویژگی های شگفت انگیز، چیزی که آن را برجسته می کند نحوه کار توابع در این زبان است.
“توابع بهترین قسمت جاوا اسکریپت هستند. جایی است که بیشترین قدرت و زیبایی این زبان را نشان می دهد.” (داگلاس كراكفورد، Douglas Crockford)
توابع در جاوا اسکریپت را می توان به افراد پرکار و زحمتکش تشبیه کرد. در سایر زبان ها ویژگی هایی مانند رویه ها، متدها، سازنده ها، کلاس ها و ماژول ها مفاهیم و کاربردهای جدا و متمایزی هستند ولی در جاوا اسکریپت همه در توابع پوشش داده می شوند.
جامعه قوی یکی دیگر از ویژگی های جاوا اسکریپت است. این زبان یکی از بزرگترین جوامع را در بین زبان های برنامه نویسی دارد و همواره در سایت Stackoverflow، جستجوی Google و GitHub در بالاترین رتبه قرار گرفته است. میزان پشتیبانی از افراد مبتدی و تازه کار واقعا شگفت انگیز است!
چگونه جاوا اسکریپت را اجرا کنیم؟
JavaScript به عنوان یک زبان برنامه نویسی نمی تواند به تنهایی اجرا شود. کد جاوا اسکریپت روی مرورگرها قابل اجرا است. هنگامی که یک کاربر درخواست یک صفحه HTML شامل جاوا اسکریپت را می فرستد، اسکریپت به مرورگر ارسال می شود و اجرای آن به عهده مرورگر است.
مزیت اصلی جاوا اسکریپت این است که همه مرورگرهای مدرن وب از آن پشتیبانی می کنند. بنابراین نگران این نخواهید بود که بازدید کننده سایت از کدام مرورگر مثل اینترنت اکسپلورر، کروم، فایرفاکس یا هر مرورگر دیگری استفاده می کند، جاوا اسکریپت همه را پشتیبانی می کند.
علاوه بر این جاوا اسکریپت روی همه سیستم عامل ها از جمله ویندوز، لینوکس یا مک قابل اجرا است. بنابراین جاوا اسکریپت بر معایب اصلی VBScript که فقط محدود به مرورگر اینترنت اکسپلورر و سیستم عامل ویندوز بود، غلبه کرده است. (VBScript یا وی بی اسکریپت یک زبان اسکریپتی قدیمی است که به ندرت استفاده می شود)
ابزار مورد نیاز برای اجرای کد جاوا اسکریپت
برای شروع به یک ویرایشگر متنی برای نوشتن کد و به یک مرورگر برای نمایش صفحات وب نیاز دارید. می توانید از ویرایشگرهای متنی دلخواه مانند Notepad ++ ، Visual Studio Code، Sublime Text، Atom یا هر ویرایشگر متنی دلخواه دیگری استفاده کنید.
به طور مشابه می توانید یکی از مرورگرهای وب مانند کروم، فایرفاکس، مایکروسافت اج، اینترنت اکسپلورر و … را برای اجرای کد انتخاب کنید.
نوشتن یک برنامه ساده جاوا اسکریپت
اگر کد JavaScript را در سند HTML می نویسید باید همه کدهای جاوا را در تگ <script> (</script> و <script>) قرار دهید. این به مرورگر نشان می دهد که در این تگ ها کدهای اسکریپتی نوشته شده است، در نتیجه آن را از بقیه کد جدا می کند. چون زبان های اسکریپت نویسی دیگری نیز در سمت کاربر وجود دارد (مثل: VBScript) توصیه می شود زبان اسکریپتی مورد استفاده را مشخص کنید. برای این کار باید از صفت type در تگ <script> استفاده کنید و مقدار آن را text/javascript تعیین کنید، مشابه کد زیر:
<script type=”text/javascript”>
مثال Hello World:
Top of Form
<html>
<head>
<title>My First JavaScript code!!!</title>
<script type=”text/javascript”>
alert(“Hello World!”);
</script>
</head>
<body>
</body>
</html>
Bottom of Form
نکته: استفاده از صفت type=”text/javascript” در HTML5 لازم نیست. کد زیر کار خواهد کرد:
Top of Form
<html>
<head>
<title>My First JavaScript code!!!</title>
<script>
alert(“Hello World!”);
</script>
</head>
<body>
</body>
</html>
ویدیوی آموزش جاوا اسکریپت چیست؟
خلاصه
- JavaScript یک زبان برنامه نویسی سمت کاربر است که توسط برندن آیک ساخته شده است.
- JavaScript روی همه سیستم عامل ها و تقریبا روی همه مرورگرهای وب قابل اجرا است.
- برای نوشتن کد JavaScript به یک ویرایشگر متنی و به یک مرورگر وب برای نمایش صفحه احتیاج دارید.
حتما دانلود کنید: آموزش صفر تا صد جاوااسکریپت (رایگان)
