زبان برنامه نویسی تحت وب چیست؟ (انواع و 9 زبان تحت وب)
توسعه وب به عنوان فرایندی برای ساختاردهی محتوای ایستا با استفاده از HTML شروع شد تا کار تبادل را آسانتر کند. در مرحله بعد، اضافه کردن سبک با CSS امکان پذیر شد تا صفحات وب بتوانند محتوای جذابی ارائه کنند. اما این صفحات وب ثابت بودند و مردم چیزی فراتر از این می خواستند. خوشبختانه در حال حاضر توسعه وب از این گام های آغازین فراتر رفته و پیشرفت بسیاری کرده است.
گاهی اوقات تشخیص اینکه باید از اپلیکیشن های وب استفاده کنید یا نسخه کامپیوتری و دسکتاپ آن و یا ترکیبی از هر دوی آنها، سخت می شود. وجود امکانات و گزینه های بسیار زیاد برای ارائه محتوا، کار انتخاب زبان های برنامه نویسی را هم سخت می کند. اما اگر دقیقا بدانید که قرار است چه کاری انجام بدهید و چرا می خواهید این کار را بکنید، آن وقت راحتتر می توانید زبان برنامه نویسی تحت وب مناسب خودتان را انتخاب کنید. زبان انتخابی شما روی انواع کدنویسی طراحی وب که می توانید انجام بدهید، تاثیر می گذارد.
زبان برنامه نویسی تحت وب چیست؟
زبان برنامه نویسی به کامپیوتر می گوید که چه کاری را انجام بدهد. زبانهای برنامه نویسی توسعه وب یک گام فراتر می روند و دستورالعملهایی برای یک محیط خاص یعنی مرورگر یا برنامه دیگری که برای کار با HTML طراحی شده ایجاد می کنند.
به طور کلی، زبانهای برنامه نویسی وب برای توسعه دهنده، طراح و سایر افراد، روشی ایجاد می کنند که از طریق آن بتوانند محتوا را به شکلی پویا با هم تبادل کنند.
ساختار و سبک دهی با HTML و CSS
فرقی نمی کند از کدام زبان برنامه نویسی تحت وب استفاده شود، در هر صورت همه این زبانها نوعی HTML و در صورت تمایل CSS در سمت کلاینت (client) یا همان کاربر تولید می کنند. تسلط بر HTML و CSS به عنوان بخشی از مهارت های توسعه در زبان های طراحی وب سایت (زبانهایی که برای ایجاد رابط کاربری استفاده می شود) و زبان های توسعه وب سایت (زبان هایی که برای دستکاری محتوا استفاده می شوند) مفید است.
یادگیری HTML کار سختی نیست، چون به فهمیدن معنای تگ های مختلف مورد استفاده برای ساختار محتوا بستگی دارد. به این ترتیب وقتی بفهمید CSS چطور تگ های HTML را برای ارائه استایل بصری تقویت می کند، یادگیری آن هم سخت نخواهد بود.
تولید محتوای پویا
زبانهای برنامه نویسی برای طراحی وب سایت مثل جاوا اسکریپت (JavaScript)، ابزاری برای ارائه عملکرد در صفحات وب هستند و خیلی هم محبوبند. این زبانها باعث می شوند موس روی یک نقطه از صفحه سایت کار جالبی انجام بدهد و یک نشانه بصری برای بیننده ایجاد کند. علاوه بر این، زبانهای برنامه نویسی وب مثل جاوا امکان ایجاد محتوا بر اساس شرایط را فراهم می کنند و به شما اجازه می دهند محتوای پویا و متحرکی تولید کنید. به این ترتیب بازدید کنندگان تجربه خوب و جالبی از دیدن صفحات سایت شما خواهند داشت.
نحوه انتخاب زبان برنامه نویسی مناسب بر اساس اهداف کاری
اشتباهی که خیلی از افرادی موقع جستجو برای زبان برنامه نویسی مناسب مرتکب می شوند این است که دقیقا نمی دانند قرار است این زبان برنامه نویسی چه نیازهایی را در شغل و حرفه آنها برآورده کند. به عنوان مثال، اگر یک هنرمند زبان برنامه نویسی بک اند (backend) را برای کار انتخاب کند، خیلی زود از آن خسته می شود و نتیجه نمی گیرد. زبان برنامه نویسی هنرمندان یک زبان فرانت اند (frontend) است که به آنها امکان می دهد مستقیماً با کاربر تعامل داشته باشند و و جلوه های ویژه خیره کننده ای برایشان به تصویر بکشند.
دانلود کنید: آموزش طراحی سایت از صفر تا صد (16 درس)
در ادامه لیستی از انواع زبانهای برنامه نویسی که می توانید از آنها در حوزه کاری خودتان استفاده کنید را در اختیارتان می گذاریم:
1- زبانهای برنامه نویسی فرانت اند (frontend) برای ایجاد رابط کاربری استفاده می شوند:
- جاوا اسکریپت (JavaScript)
- پایتون (Python)
- انگولار (Angular)
2- زبانهای برنامه نویسی بک اند (backend) که محتوای پویا خلق می کنند:
- جاوا اسکریپت
- جاوا (Java)
- پایتون
- روبی (Ruby)
- سی شارپ (C#)
3- زبانهای برنامه نویسی تلفن همراه که مخصوص برنامه نویسی در تلفنهای همراه هستند:
- جاوا اسکریپت
- جاوا
- انگولار
- سوئیفت (Swift)
- کاتلین (Kotlin)
4- زبانهای برنامه نویسی مخصوص بازی:
- جاوا
- پایتون
5- زبانهای برنامه نویسی مخصوص کامپیوتر:
- جاوا
- پایتون
- اسکالا (Scala)
- سی شارپ
- انگولار
6- زبانهای برنامه نویسی سیستمی برای ایجاد ویژگی های سطح پایین که معمولا کاربر با آنها تعامل ندارد:
- جاوا
- سی شارپ
آشنایی با 9 زبان برنامه نویسی تحت وب
بعد از اینکه کاملا متوجه شدید با زبان برنامه نویسی قرار است چه کاری انجام بدهید، وقت آن می رسد که با زبانهای برنامه نویسی تحت وب آشنا شوید. در ادامه به بررسی این زبانها می پردازیم.
1- جاوا اسکریپت
از جاوا اسکریپت اغلب اوقات در صفحات HTML استفاده می شود. اکثر سایر زبانهایی که در این لیست به آنها اشاره می کنیم، جاوا اسکریپت را بر اساس کد اپلیکیشن شما تولید می کنند. بنابراین، حتی وقتی از یک زبان دیگر هم استفاده می کنید باز هم با جاوا اسکریپت سر و کار دارید.
یکی از مهمترین ویژگیهای جاوا اسکریپت انعطاف پذیری فوق العاده آن و چشم پوشی از خطاها و اشتباهات است. علاوه بر این، از آنجایی که استفاده از جاوا اسکریپت در همه مرورگرها مرسوم و استاندارد شده، کد شما بدون توجه به اینکه کجا از آن استفاده می کنید کار می کند. همچنین شما می توانید از جاوا اسکریپت برای توسعه سمت سرور استفاده کنید؛ اما برای این کار به یک پلتفرم جداگانه مثل نود. جی اس (Node.js) نیاز دارید. بنابراین اگر قصد تولید محتوای پویا دارید باید برنامه دیگری را هم یاد بگیرید تا بتوانید به خوبی و بدون مشکل با جاو اسکریپت کار کنید.
2- جاوا
جاوا را می توانید در انواع و اقسام برنامه های مختلف ببینید. اگر جاوا را یاد بگیرید می توانید هر چیزی از نرم افزارهای کامیپوتر گرفته تا کدهای پشتیبان برای تولید محتوای پویا در سایتتان را بسازید. از جاوا برای توسعه اندروید هم استفاده می شود و رد پای آن را در دستگاه های اینترنت اشیا (IoT) هم می توان مشاهده کرد.
یکی از دلایل محبوبیت فوق العاده جاوا کتابخانه های آن است. علاوه بر این، امکان ساخت برنامه های چند رشته ای با جاوا هم وجود دارد. اگر می خواهید وب سایتی در مقیاس بزرگ بسازید که میلیونها کاربر بتوانند از آن استفاده کنند، جاوا بهترین گزینه برای شماست. با همه اینها، یادگیری جاوا چندان هم راحت نیست؛ بنابراین در اکثر مواقع نمی توان آن را انتخاب خوبی به عنوان زبان اول یادگیری دانست.
3- پایتون
پایتون زبان سختی برای یادگیری نیست و کتابخانه های قوی و خوبی هم دارد. در حال حاضر خیلی از سیستم های آموزشی برای آموزش نحوه برنامه نویسی از پایتون استفاده می کنند. از زبان برنامه نویسی پایتون می توان برای کارهای زیادی مثل یادگیری ماشینی، تجزیه و تحلیل آماری، پردازش تصویر و بینایی کامپیوتری استفاده کرد.
برای استفاده از پایتون در توسعه وب بک اند به محصولات دیگری مثل فریم ورک Django (جنگو) نیاز دارید. اگر سایت شما قرار است روی آمار و ارقام تکیه کند، مثلا سایت پیشبینی وضعیت آب و هوا است، پایتون بهترین گزینه برای برنامه نویسی محسوب می شود چون خیلی از ویژگیهای مورد نیاز را در خودش دارد.
4- روبی
روبی یکی دیگر از زبانهای برنامه نویسی موجود است که از روش MVC (Model-View-Controller) برای طراحی سایت استفاده می کند. این روش باعث می شود چیزی که کاربر می بیند از داده های پس زمینه جدا شود. به این ترتیب خیلی راحت و بی دردسر چندین نما از یک داده ایجاد می شود. علاوه بر این، استفاده از MVC باعث کاهش بروز خطا در اپلیکیشن ها و کارآمدتر شدن توسعه تیم می شود. روبی انجمنی دارد که پشتیبانی وسیعی ارائه می کند و باعث می شود این زبان برنامه نویسی به طور عملی شما را در رسیدن به اهدافتان کمک نماید.
5- سی شارپ
سی شارپ یکی از زبانهای برنامه نویسی است که توسط دات نت فریم ورک (.NET Framework) پشتیبانی می شود. این زبان برنامه نویسی در اصل برای توسعه برنامه های کامپیوتری راه اندازی شد؛ اما الان روی سیستم های لینوکس و تلفنهای همراه کار می کند. بر خلاف خیلی از زبانهای برنامه نویسی، استفاده از نسخه مناسب سی شارپ به شما امکان می دهد تا بدون نیاز به پلتفرمهای جانبی دیگر بتوانید اپلیکیشنهایی با اندازه و مقیاس پذیری دلخواه خودتان بسازید.
علاوه بر این، سی شارپ چندین مدل مختلف برای توسعه در اختیارتان می گذارد و تمپلت هایی دارد که روند توسعه را راحتتر می کنند. اگر پروژه تان بزرگ است و پایگاههای داده بک اند زیادی در آن هستند، سی شارپ گزینه خیلی خوبی برای شماست. این زبان منحنی یادگیری خاصی دارد و ممکن است سخت باشد.
6- اسکالا
اسکالا شاخه ای از زبان برنامه نویسی جاوا است که از تکنیک های برنامه نویسی تابعی (functional programming) استفاده می کند. برنامه نویسی تابعی روشی است که در آن از اصول ریاضی محض پیروی می شود. این نوع برنامه نویسی مزایای زیادی مثل کاهش احتمال وقوع خطاهای کدنویسی دارد.
علاوه بر این، زبانهای برنامه نویسی تابعی به طور طبیعی از برنامه نویسی همزمان پشتیبانی می کنند، یعنی شما می توانید یک برنامه چند رشته ای بسازید که از میلیونها کاربر پشتیبانی کند و به خوبی مقیاس پذیر هم باشد. از آنجایی که اسکالا یک زبان تایپ استاتیک قوی است، مهندسان می توانند انواع داده ها را در آن بسازند و مطمئن باشند که هیچ مشکلی پیش نمی آید. اگر اولویت شما قابل اطمینان بودن سایت است، اسکالا بهترین گزینه برای برنامه نویسی است.
7- انگولار
انگولار زبان برنامه نویسی طراحی شده بر اساس TypeScript است که محیط توسعه منعطف مبتنی بر مولفه را برایتان فراهم می کند. یکی از مزایای استفاده از زبان انگولار این است که می توانید اسناد HTML ایستا را به محتوای پویا تبدیل کنید. علاوه بر این، انگولار با ردیابی کردن وابستگی بین مولفه ها، باعث می شود تا تغییرات به ظاهر کوچک در یک مولفه باعث از بین رفتن کل برنامه نشود. این زبان در حال حاضر در مسیر پیشرفت است و گوگل به طور مرتب عملکردش را به روز می کند تا ویژگی های بیشتری در اختیار توسعه دهندگانی قرار بدهد که می خواهند سایت هایی با ظاهر فوق العاده طراحی کنند. نقطه ضعف زبان برنامه نویسی انگولار ساخت صفحات وب کند و شیب دار بودن منحنی یادگیری آن است.
8- سوئیفت
سوئیفت یک زبان برنامه نویسی بسیار خاص است، چون از این زبان فقط برای توسعه iOS، iPadOS، macOS، tvOS و watchOS می توان استفاده کرد. با این حال خیلی ها از این زبان استفاده می کنند چون بازار آی اوس بسیار گسترده است. از جمله مزایای زبان سوئیفت می توان به ایمن و سریع بودن آن اشاره کرد. شما می توانید با استفاده از کدهای کم، اپلیکیشنهای بسیار سریعی با سوئیفت بسازید. علاوه بر این، امکان گسترش این زبان برای اضافه کردن ویژگیها و قابلیتهای جدید هم وجود دارد. متأسفانه سوئیفت همکاری ضعیفی با سایر زبانهای برنامه نویسی و ابزارهای زبانی دارد و علاوه بر این پتانسیل توسعه بین پلتفرمی هم ندارد.
9- کاتلین
کاتلین یک زبان چند منظوره است، یعنی می تواند وظایف مختلفی انجام بدهد؛ اما اصلی ترین ادعای آن در حوزه توسعه اندروید است. از کاتلین می توانید برای توسعه وب سمت کلاینت یا سمت سرور استفاده کنید. علاوه بر این، کاتلین در توسعه موبایل هم به خوبی کار می کند.
خیلی از برنامه نویسها و توسعه دهندگان کاتلین را به جاوا ترجیح می دهند چون هم امنیت بیشتری دارد و هم برای ساخت برنامه به کدنویسی کمتری نیاز دارد. علاوه بر این یادگیری کاتلین نسبت به جاوا راحتتر است. از آنجایی که کاتلین صد در صد با جاوا سازگاری دارد، می توانید به راحتی از همه کتابخانه های جاوا استفاده کنید. اگر به زبانی نیاز دارید که پتانسیل های جاوا را داشته باشد اما به اندازه جاوا به کدنویسی جزئی نیاز نداشته باشد، کاتلین مناسب شماست.
۱۰ تا از بهترین زبان های برنامه نویسی برای وب و طراحی سایت
اینفوگرافی زبانهای برنامه نویسی تحت وب
جمع بندی
اگر گشتی در اینترنت بزنید، با انبوهی از اطلاعات مختلف مواجه می شوید که هدفشان متمایز کردن یک زبان برنامه نویسی خاص از بقیه است؛ اما حقیقت این است که نمی توان گفت کدام زبان از بقیه بهتر است. همه چیز به سلیقه و اهداف شخصی خود شما بستگی دارد. اگر زبان برنامه نویسی درستی انتخاب کنید، یادگیری اش هم برایتان راحتتر خواهد بود. امیدواریم مطلب امروز ما به شما کمک کند تا زبان مناسبی انتخاب کنید و در مسیر برنامه نویسی تان روز به روز موفقتر شوید.