۱۰ تا از نکات طراحی پلان (ویژه معماران و طراحان)

مهم ترین بخش از یک پلان ساختمان، پلان طبقه همکف است. همکف بیس اصلی ساختمان بوده و ستون گذاری روی آن تعریف می شود. در این مطلب روش طراحی پلان های مسکونی، خدماتی و تجاری در قالب ۱۰ نکته آموزش داده می شود.

پلان کف چیست؟

پلان کف به طرحی گفته می شود که در مقیاس کوچک و از نمای بالا از یک اتاق یا ساختمان کشیده شده است. پلان کف ممکن است یک ساختمان کامل، یک طبقه از یک ساختمان یا فقط یک اتاق را نشان دهد. همچنین ممکن است اندازه ها، اثاثیه، وسایل منزل و هرچیز دیگری را که برای طراحی پلان ضروری است، در پلان ببینید.

با کمک پلان کف می توانیم نمای کلی اثاثیه، سیم کشی ها و خیلی چیزهای دیگر را ببینیم. علاوه‌ بر این، پلان ابزاری ارزشمند برای بنگاه داران مسکن و شرکت های لیزینگ است و به آنها در فروش یا اجاره ساختمان ها کمک می کند.

اهمیت طراحی پلان کف

پلان کف برای طراحی و ساخت خانه بسیار ضروری است. یک پلان کف خوب با ایجاد فضای مناسب میان قسمت های مختلف باعث می شود که از خانه خود لذت بیشتری ببرید و حتی باعث بالارفتن قیمت خانه می شود.

ویژگی های مهم یک پلان خوب

• انعطاف پذیری و تغییر کاربری: طراحی خود را به گونه ای انجام بدهید که در آینده، خودتان یا خریدار احتمالی خانه، بتوانید به راحتی اتاق کار را به اتاق کودک تغییر دهید.
• طراحی ایده‌آل اتاق ها: دقت کنید که اتاق خواب دور از فضاهای جمعی قرار بگیرد. سرویس بهداشتی نباید روبروی فضاهای جمعی منزل مانند غذاخوری یا پذیرایی باشد. اغلب افراد ترجیح می‌دهند آشپزخانه رو به غذاخوری یا پذیرایی باز شود تا کسی که مشغول آشپزی است بتواند با مهمان‌ها در ارتباط باشد یا بازی بچه ها را زیرنظر بگیرد.
• توجه به اندازه: هنگام طراحی اتاق یا راهرو، تعداد افرادی که به طور همزمان در آن فضا حضور خواهند داشت را درنظر بگیرید. از خودتان بپرسید آیا فضای کافی برای حرکت آنها وجود دارد؟ آیا فضای کافی برای اثاثیه مورد نظر ما وجود دارد؟
• انطباق با اولویت ها و سبک زندگی: اگر فضاهای جمعی برایتان مهم است، دقت کنید که بین آشپزخانه و محیط بیرون و همچنین پذیرایی فضای راحت و کافی وجود داشته باشد. اگر خانه، محل کار شماست، دقت کنید که اتاق کار روشنایی مناسبی داشته باشد و در صورت امکان در جای دنجی قرار بگیرد. حتماً می‌دانید که رفتن از طبقه اول به طبقه سوم برای بردن لباس ها از اتاق خواب مستر به رخت شوی‌خانه کار راحتی نیست.
• بین ریزه‌کاری های معماری و شرایط واقعی تعادل برقرار کنید: قبل از اینکه عشق پله های شاهانه و پنجره های کف تا سقف شما را بگیرد، ایمنی کودکان، نظافت و هزینه سرمایش و گرمایش خانه را در نظر بگیرید.

بازاریابی و ارتباط با مشتری به کمک پلان کف

پلان کف برای نشان دادن میزان راحتی فضای خانه به مشتری یا مستأجر احتمالی بسیار مهم است.

طبق مقاله‌ای که شرکت رایتموو (Rightmove) در سال ۲۰۱۳ منتشر کرد، خریداران املاک هنگام بررسی ملک، پلان کف را صرفاً حسن ساختمان نمی دانند، بلکه آن را از ضروریات تلقی می کنند. در این بررسی، از هر ۵ نفر ۱ نفر ترجیح می داد از خرید خانه ای که پلان کف ندارد صرف نظر کند. همچنین از نظر آنها پلان کف از تصویر و توصیفات ملک اهمیت بالاتری داشت. این مسئله برای فروشندگان نیز حائز اهمیت بود. طبق یافته های شرکت راتموو، ۴۲ درصد از فروشندگان حاضر نبودند فروش ملک خود را به واسط ‌ای که از پلان کف استفاده نمی کرد، واگذار کنند.

اضافه کردن پلان کف به لیست ویژگی های ملک، احتمال بررسی شدن آن توسط خریداران را تا ۵۲ درصد افزایش می دهد.

همچنین می توانید با استفاده از پلان کف ویژگی های ملک خود را با شرکت ها و پیمانکاران در میان بگذارید و در خصوص بازسازی ملک با مدل های جدید آینده با آنها مشورت کنید.

چگونه پلان رسم کنیم؟

ساخت پلان کف شامل چندین مرحله است:

• انتخاب مکان: محدوده مورد نظر خود را مشخص کنید. اگر می خواهید پلان یک ساختمان موجود را رسم کنید، ببینید چه قسمتی از آن را می خواهید رسم کنید (یک اتاق، یک طبقه یا کل ساختمان). اگر ساختمان هنوز ساخته نشده است، با توجه به اندازه و شکل مکانی که در آن قصد ساخت دارید، طرح های مختلفی را در نظر بگیرید.
• اندازه‌گیری: اگر ساختمان وجود دارد، دیوار‌ها، درها و اثاثیه وابسته به پلان را اندازه‌گیری کنید تا بتوانید پلان کف خود را با دقت رسم کنید. اگر قصد شما طراحی پلان برای یک ناحیه کاملاً جدید است، دقت کنید که کلیت پلان با فضای ساخت همخوانی داشته باشد. بهتر است ساختمان های ساخته شده در فضای مشابه را بررسی کنید تا بتوانید پلان خود را با کمک آنها تقریب بزنید.

• رسم دیوارها: دیوار تک تک اتاق های ساختمان را رسم کنید و دقت کنید که در رسم دیوارها مقیاس رعایت شود.
• اضافه کردن مشخصات معماری: با اضافه کردن بخش هایی مانند در و پنجره که جای آنها در ساختمان ثابت است و همچنین یخچال، خشک‌کن و سایر وسایلی که باید در جای خاص قرار بگیرند، مشخصات معماری را به پلان خود اضافه کنید.
• اضافه کردن اثاثیه: در صورت نیاز، اثاثیه را به پلان خود اضافه کنید.

نمونه هایی از پلان کف

بهترین راه برای درک پلان کف این است که به برخی نمونه های پلان کف نگاه کنیم:

می توانید روی پلان های زیر که در سایت اسمارت دراو (SmartDraw) موجود است کلیک و آنها را ویرایش کنید.

پلان خانه های امروزی

پلان اتاقک

۱۰ نکته برتر سال ۲۰۲۰ برای طراحی پلان

۱-بهره برداری مطلوب از مکان

مکان، مکان، مکان! کلمه ای که همیشه آن را می ‌شنویم. حتماً می پرسید مکان چه ارتباطی با طراحی پلان کف دارد؟

خب، هنگامی که به ارتباط میان مکان و طراحی پلان کف اشاره می کنیم، منظور ما محل قرارگیری خانه شما در ملک مورد نظر است و اینکه برای استفاده بهینه از عناصر طبیعی چه طرحی را برای خانه تان در نظر دارید.

هنگام طراحی پلان کف، بهتر است موقعیت ساختمان را در ملک مورد نظر بررسی کنید؛ ببینید ملک در کجا قرار می گیرد و جهت آن به کدام سو است؟ در برخی موارد ممکن است دوست داشته باشید ساختمان را در موقعیتی قرار بدهید که بهترین دید را نسبت به مناظر اطراف داشته باشد و در موارد دیگر شاید بخواهید همسایه ها و عابران، خارج از دید شما قرار بگیرند و ساختمان حس تنهایی را در شما القا کند. علاوه بر مکان و موقعیت ساختمان، باید مکان و موقعیت تک تک اتاق ها را هم در نظر بگیرید. فکر کنید ببینید بیشتر وقت خود را در کدام قسمت خانه می گذرانید و بعد وقت خود را صرف طراحی موقعیت این مکان ها کنید تا بتوانید در طراحی آنها از ویژگی های طبیعی حداکثر بهره را ببرید.

فراموش نکنید که شما می توانید اثاثیه منزل را بین اتاق ها جابجا کنید اما نمی توانید بعد از ساخت فونداسیون در خود ساختمان تغییری ایجاد کنید.

۲-توجه به عبورو مرور و آسایش در پلان

در هنگام طراحی یک پلان کف معمول، اغلب می بینیم که زیبایی به آسایش ترجیح داده می شود، در حالی که باید عبور و مرور راحت را در اولویت قرار دهیم و زیبایی را بر همان اساس طراحی کنیم.

حالا منظور از عبورو مرور راحت چیست؟

عبور و مرور راحت یعنی اینکه افراد و حیوانات خانگی بتوانند به راحتی در میان ساختارها حرکت کنند و همچنین جابجا کردن وسایل نیز به راحتی صورت بپذیرد. کنترل عبور و مرور یعنی توجه به موقعیت صحیح فضاها نسبت به یکدیگر، محل قرارگیری لوازم و وسایل و سایر کارهایی که در زمینه طراحی می‌توانیم انجام دهیم تا عبور و مرورها در خانه بهتر انجام شود.

نکاتی که می‌توان با درنظر گرفتن آنها پلان کف را برای راحتی عبور و مرور بهینه کرد:

• اتاق خواب و سرویس بهداشتی را در مجاورت هم قرار دهید.
• در طراحی آشپزخانه، محل پارکینگ یا ورودی اصلی ساختمان را درنظر بگیرید تا در زمان حمل خواروبار، وسایل و غیره مسافت طی شده به حداقل برسد.
• غذاخوری بیرون و داخل ساختمان را در مجاورت آشپزخانه قرار دهید.
• دقت کنید که عرض راهرو یا راه پله برای عبور همزمان دو نفر کافی باشد.
• اگر محل اصلی زندگی در طبقه بالایی ساختمان قرار دارد، راه پله را به گونه‌ای طراحی کنید که به راحتی از ورودی اصلی ساختمان در دسترس باشد.
• آینده نگر باشید؛ شاید نتوانید فضایی را که برای زندگی فعلی شما و خانواده‌تان مناسب است، در آینده توسعه دهید یا ممکن است فضا طوری طراحی شده باشد که برای آینده مناسب اما برای زندگی فعلی شما جوابگو نباشد.

۳-گرمایش و سرمایش را در نظر بگیرید

شاید فکر کنید گرمایش و سرمایش موضوعی است که باید در بحثی دیگر به آن پرداخته شود، اما اگر بدانید که طراحی پلان کف تا چه حد روی بازده ساختمان اثر دارد، تعجب خواهید کرد. هنگام طراحی پلان کف، از محل وسایل سرمایشی و گرمایشی داخل ساختمان گرفته تا ارتفاع و ابعاد اتاق ها ، باید بازده را در نظر داشته باشیم.

بخش های بزرگ و وسیع مثل فضای اصلی خانه برای گرم و سرد شدن کامل به انرژی بیشتری نیاز دارند ولی دمای اتاق های کوچک مثل خواب شخصی با هزینه کمتری قابل تنظیم است. بنابراین اگر هدف شما مدیریت هزینه‌های انرژی است، اندازه اتاق ها را در نظر بگیرید.

موقعیت منبع گرمایش یا سرمایش و همچنین جریان هوای ساختمان نیز در این زمینه مؤثر هستند. برای مثال شومینه باید در بزرگترین فضا قرار بگیرد، یعنی جایی که می خواهید بیشتر وقت خود را در آنجا بگذرانید. به این ترتیب میزان بازدهی به حداکثر مقدار ممکن می‌رسد. از سوی دیگر هزینه گرمایش و سرمایش قرنیزی بیشتر است، اما دسترسی و کارکردن با آنها در قسمت های مختلف ساختمان آسان است.

۴-در نظر گرفتن کودکان در طراحی پلان

اگر بچه کوچک دارید یا در انتظار تولد فرزند خود هستید، ایمنی کودکان را در تمامی مراحل طراحی پلان در اولویت قرار بدهید.

در اینجا به همان ایده طراحی با اولویت راحتی بجای زیبایی می رسیم. ممکن است در پلان کف دیگر یا خانه شخص دیگر خصوصیات بسیار جالبی را ببینید که برای موقعیت شما چندان سودمند نیستند.

” طراحی معماری چیست؟”

برخی قسمت های خانه مانند راه پله، زیرشیروانی، بالکن و برخی وسایل برای خردسالان بسیار خطرناک هستند. در هنگام طراحی پلان خود این خطرات احتمالی را در نظر بگیرید و نسبت به آنها آگاه باشید. برای حل این مشکل می توانید تغییراتی را در پلان ایجاد کنید به گونه ای که برای کودکان ایمنی بیشتری داشته باشد یا اینکه بخش های خطرناک را به کلی حذف کنید.

ایمنی عزیزان شما همیشه از ظاهر خانه مهمتر است؛ پس در نظر داشته باشید که برای حال و آینده خودتان و خانواده ‌تان چه چیزهایی آرامش بیشتری به همراه دارد؟

۵-برقراری ارتباط بین فضاها

نکته مهم دیگری که هنگام طراحی پلان کف باید به آن توجه کنید ارتباط میان فضاهایی است که بیشتر وقت ما در آنها می‌گذرد، خصوصاً فضاهایی مثل هال، غذاخوری، آشپزخانه و اتاقک داخل حیاط.

ببینید خانواده بیشتر وقت خود را در کجا می‌گذراند یا بیشتر در چه قسمتی از مهمان ها پذیرایی می‌کنید و این فضاها را طوری طراحی کنید که ارتباط میان آنها به راحتی برقرار شود. این کار باعث به وجود آمدن محیطی باز و صمیمی و کاهش انزوا می شود و راحتی عبور و مرور را افزایش می دهد.

مطمئنا دوست دارید زمانی که کودکان یا نوه هایتان در حال خانه، مشغول داد و بیداد هستند و شما در آشپزخانه هستید، امکان کنترل آنها از همانجا برایتان امکان پذیر باشد؛ پس همه این نکات را در نظر بگیرید.

۶-ایده های مختلف را بررسی کنید اما دلبسته آنها نشوید

حتماً به اطراف سری بزنید و با مشاهده انواع طرح های پلان کف به جمع ‌آوری ایده بپردازید، اما مواظب باشید که عاشق یک ایده خاص نشوید.

دیدن خانه های فروشی کار سرگرم‌کننده‌ ایست. به خانه های دوستان و اقوام سربزنید و ضمن دید و بازدید به جمع آوری ایده ها بپردازید، ولی فراموش نکنید که هر طرحی در هر ساختمانی قابل اجرا نیست.

بسته به مکان ساخت و ساز، سبک انتخابی و بودجه، انتخاب های شما با محدودیت‌هایی روبرو خواهد شد.

برخی اجزای معماری بسیار چشم نواز و جذاب هستند، اما قیمت آنها آنقدر بالا است که شما را فراری خواهد داد.

برخی از اجزا هم هستند که قیمت آنها مناسب است ولی قابلیت اجرا ندارند. شما باید با طراح خود به طور جدی مشورت کنید ببینید چه چیزهایی قابل اجرا هستند و چه چیزهایی قابل اجرا نیستند و حتماً تمامی موارد را بررسی کنید.

آخرین موردی که باید مد نظر قرار دهید، مجوزهای محلی و موارد قانونی است. برخی طرح ها و عناصر معماری ممکن است با ضوابط محلی همخوانی نداشته باشند و در این موارد شما مجبور خواهید بود راهی برای انطباق طرح خود با این قوانین پیدا کنید. در اکثر موارد طراح می‌تواند در انتخاب نزدیک ترین طرح ممکن به شما کمک کند.

۷-اثاثیه را فراموش نکنید

شاید بگویید توجه به اثاثیه امری طبیعی است اما باور کنید اغلب افراد در طراحی پلان کف توجه کاملی روی نحوه چیده شدن اثاثیه ندارند.

اگر قصد دارید در خانه جدید خود از همان اثاثیه قبلی استفاده کنید، باید همه آنها را اندازه گیری کرده این و اندازه ها را ثبت کنید. به این ترتیب می توانید اثاثیه را به طور مستقیم در پلان قرار دهید و مطمئن خواهید شد که وسایلتان با طرح جدید هماهنگ هستند و برای جابجایی آنها مشکلی نخواهید داشت.

اگر قصد خرید اثاثیه نو دارید، باید در هنگام طراحی، اندازه های احتمالی را با دقت برآورد کنید. فکر کنید که در هر فضا به چه وسایلی نیاز خواهید داشت، اندازه وسایل چقدر خواهد بود و عبور و مرور در اطراف این وسایل به چه صورت است؟

۸-توجه به نیاز‌های افراد مسن در طراحی پلان

اگر می خواهید تا زمان پیری در خانه جدیدتان بمانید یا قصد دارید از افراد سالخورده پذیرایی کنید، همانطور که در طراحی پلان به ایمنی کودکان توجه می‌کنید، باید رفاه و ایمنی سالخوردگان را نیز درنظر بگیرید.

اگر می خواهید در طراحی پلان خود آسایش و رفاه سالخوردگان را در نظر بگیرید، به عرض راهرو‌ها و راه پله ها، عرض درها و موقعیت فضاهای اصلی دقت کنید و در صورت امکان رمپ و آسانسور را به طرح خود اضافه کنید.

قانون کلی طراحی راهروها، درها و راه پله ها این است که عرض حداقل یک متر را در آنها رعایت کنیم. با این عرض، فضای کافی برای حرکت ویلچر، واکر و سایر تجهیزات حرکتی وجود خواهد داشت و ورود و خروج به خانه و اتاق های مختلف به راحتی صورت خواهد گرفت. به منظور بهینه سازی عبور و مرور، راه پله و راهروها را با عرض بیشتر از یک متر در نظر بگیرید تا برای حرکت همزمان دو نفر فضای کافی وجود داشته باشد.

۸ نرم افزار طراحی معماری که هر مهندس معماری باید یاد بگیرد!

اگر می خواهید طراحی شما آسایش سالخوردگان را به همراه داشته باشد به موقعیت فضاهای اصلی خانه به طور خاص توجه کنید. در یک پلان چند طبقه، حال، خواب مستر، و آشپزخانه را در طبقه همکف قرار دهید. با این کار استفاده از پله ها به حداقل خواهد رسید.

در طراحی خود مکانیسم های رفاهی بیشتری را در نظر بگیرید؛ برای مثال می توانید پله های ورودی اصلی را حذف کنید یا حداقل پله ها را طوری طراحی کنید که در موقع لزوم بتوانید آنها را به رمپ تبدیل کنید. کار دیگری که می توانید انجام دهید این است که عرض پله ها را افزایش دهید تا در آینده در صورت لزوم جا برای نصب بالابر داشته باشید.

۹-طراحی پله ها را در اولویت قرار دهید

پله ها بر خلاف ظاهر ساده یکی از پیچیده ترین بخش ها در طراحی پلان کف هستند. اگر بخواهید بخشی از راه پله ها را در پلان کف تغییر دهید ممکن است مجبور شوید طراحی خود را از ابتدا شروع کنید و چهارچوب پلان خود را به طور کلی مورد بازنگری قرار دهید.

بنابراین به دلیل اهمیت بالای موضوع، طراحی خود را با مشخص کردن مکان پله ها در ساختمان شروع کنید. فکر کنید فضاهای اصلی خانه را می خواهید در کجا قرار دهید و از همانجا شروع کنید.

اگر آشپزخانه و هال شما در طبقه بالایی قرار دارد، پله ها را در نزدیکی ورودی اصلی ساختمان قرار دهید تا دسترسی به آنها راحت تر شود. اگر فضاهای اصلی را در طبقه همکف قرار داده اید، پله های منتهی به خواب، اتاق کار و غیره را طوری طراحی کنید که استفاده از آنها راحت و عبور و مرور در آنها به بهترین شکل صورت بپذیرد. اگر می خواهید چند راه پله برای دسترسی به طبقه بالا طراحی کنید، راه پله ها را در دو سوی مخالف ساختمان قرار دهید.

۱۰-در نظر گرفتن احتمال فروش خانه درطراحی پلان

می دانیم که همه تا زمان پیری در خانه خود نمی مانند، برای همین توصیه می کنیم در هنگام طراحی پلان احتمال فروش خانه را هم در نظر بگیرید.

ممکن است طراحی خانه برای فروش ناخوشایند به نظر برسد، زیرا باید مطمئن شوید که نمای کلی، زیبایی و هرچیز دیگری را درست انتخاب کرده اید. اما در حقیقیت لازم نیست نگران باشید. فقط به کاربردی بودن طرح فکر کنید.

مناسب ترین خانه‌ها در آمریکا ۳ خواب، ۲ سرویس بهداشتی و مساحتی در حدود ۲۰۰ الی ۵۰۰ متر مربع دارند. پس لازم نیست خیلی نگران زیبایی یا ریزه‌کاری های نهایی باشید. فقط به کاربردی بودن طرح فکر کنید.

ساخت انیمیشن معماری: ۵ نکته کاربردی که باید بدانید!

اگر می خواهید پلانی طراحی کنید که از این اندازه (۲۰۰ الی ۵۰۰ متر مربع) خیلی بزرگتر یا کوچکتر است بدانید که به عرصه خاصی از بازار مسکن پا گذاشته ‌اید. زیبایی و حسن کار شما محفوظ است، اما زمان مورد نیاز برای فروش خانه در مقایسه با خانه های کوچک‌ بیشتر خواهد شد.