آموزش طراحی از 0 تا 100 با 8 درس و PDF رایگان (ساده و زیبا) 

طراحی با مداد سیاه، یکی از اصیل‌ترین و در دسترس‌ترین هنرهای تجسمی است که به هر فردی، از مبتدی تا حرفه‌ای، اجازه می‌دهد ایده‌ها و خلاقیت خود را به تصویر بکشد. این هنر، با ابزارهای ساده‌ای مانند مداد و کاغذ، می‌تواند دنیایی از احساسات، تخیل و واقعیت را به نمایش بگذارد.

در این مقاله، به آموزش گام‌به‌گام طراحی با مداد سیاه از صفر تا صد می‌پردازیم و موضوعاتی مانند طراحی چهره، طراحی انسان، طراحی طبیعت و طراحی برای کودکان را پوشش می‌دهیم. همچنین، تکنیک‌ها، ابزارهای مورد نیاز و نکات کاربردی را بررسی می‌کنیم تا همه، بتوانند با اعتمادبه‌نفس شروع کنند.

چرا طراحی با مداد سیاه؟

طراحی با مداد سیاه، به دلیل سادگی و انعطاف‌پذیری، یکی از بهترین راه‌ها برای ورود به دنیای هنر است. این تکنیک به شما امکان می‌دهد با کمترین هزینه، مهارت‌های پایه‌ای طراحی را بیاموزید. مداد سیاه، به دلیل تنوع در سختی و نرمی (از H تا B)، به شما اجازه می‌دهد سایه‌روشن‌ها، بافت‌ها و جزئیات را با دقت خلق کنید. همچنین، این روش برای همه سنین، از کودکان تا بزرگسالان، مناسب است و می‌تواند به‌عنوان یک ابزار آموزشی، خلاقیت و تمرکز را تقویت کند.

فوق کاربردی: یادگیری کامل گرافیک با 20 درس رایگان +PDF

طراحی با مداد سیاه، برخلاف سایر تکنیک‌های نقاشی که ممکن است نیاز به ابزارهای گران‌قیمت یا دانش تخصصی داشته باشند، به شما امکان می‌دهد با حداقل امکانات شروع کنید. این هنر، پلی بین ذهن و دست است که به شما کمک می‌کند ایده‌هایتان را به‌صورت بصری بیان کنید. چه بخواهید یک چهره واقعی را ترسیم کنید، چه یک منظره طبیعی را به تصویر بکشید یا برای کودکان طرح‌های ساده خلق کنید، مداد سیاه ابزاری قدرتمند و در عین حال ساده است.

ابزارهای مورد نیاز برای طراحی با مداد سیاه

برای شروع طراحی، نیازی به خرید ابزارهای گران‌قیمت نیست. با چند وسیله ساده می‌توانید کار خود را آغاز کنید. در ادامه، ابزارهای ضروری و اختیاری را معرفی می‌کنیم:

• مدادهای طراحی: مدادهای طراحی در سری‌های H (سخت)، F (متوسط) و B (نرم) عرضه می‌شوند. برای شروع، پیشنهاد می‌شود مجموعه‌ای از مدادها با سختی‌های مختلف (مانند HB، 2B، 4B، 6B) تهیه کنید. مداد HB برای خطوط اولیه و اسکیس مناسب است، در حالی که مدادهای سری B برای سایه‌زنی و ایجاد عمق استفاده می‌شوند.
• کاغذ طراحی: کاغذهای با بافت ملایم و وزن متوسط (مانند کاغذهای 100 تا 150 گرمی) برای طراحی با مداد مناسب‌اند. کاغذهای خیلی صاف ممکن است برای سایه‌زنی مناسب نباشند، در حالی که کاغذهای خیلی زبر می‌توانند مداد را سریع‌تر مصرف کنند.
• پاک‌کن: پاک‌کن‌های خمیری یا پاک‌کن‌های نرم برای محو کردن و اصلاح خطوط ایده‌آل هستند. پاک‌کن‌های اتودی نیز برای جزئیات دقیق کاربرد دارند.
• محوکن: محوکن‌های کاغذی (ابزاری استوانه‌ای از کاغذ فشرده) برای نرم کردن خطوط و ایجاد سایه‌روشن‌های ملایم استفاده می‌شوند. در صورت نبود محوکن، می‌توانید از انگشت یا دستمال کاغذی استفاده کنید.
• تراش: یک تراش باکیفیت برای تیز کردن مداد ضروری است. تراش‌های فلزی با تیغه‌های تیز، بهترین گزینه‌اند.
• ابزارهای اختیاری: خط‌کش، زاویه‌سنج و تخته طراحی می‌توانند به بهبود دقت و راحتی کار کمک کنند.

تکنیک‌های پایه طراحی با مداد سیاه

برای تبدیل شدن به یک طراح ماهر، باید با تکنیک‌های پایه آشنا شوید. این تکنیک‌ها به شما کمک می‌کنند تا بتوانید اشکال، بافت‌ها و سایه‌روشن‌ها را به‌درستی به تصویر بکشید. در ادامه، مهم‌ترین تکنیک‌ها را بررسی می‌کنیم:

هر طراحی با خطوط اولیه یا اسکیس شروع می‌شود. این خطوط، ساختار کلی طرح شما را شکل می‌دهند. برای اسکیس، از مداد HB یا 2H استفاده کنید و خطوط را سبک و کم‌رنگ بکشید تا به‌راحتی قابل پاک کردن باشند. هدف از اسکیس، تعیین شکل کلی و نسبت‌های سوژه است.

• نکته: هنگام کشیدن خطوط، مچ دست خود را شل نگه دارید و از حرکات نرم و روان استفاده کنید. فشار زیاد روی مداد می‌تواند خطوط را غیرقابل اصلاح کند.

فوق کاربردی: معرفی ۱۱ نرم افزار برتر طراحی گرافیک در دنیا

سایه‌زنی، قلب طراحی با مداد سیاه است. این تکنیک به شما امکان می‌دهد حجم و عمق را به طرح خود اضافه کنید. چند روش رایج سایه‌زنی عبارت‌اند از:

• هاشور (Hatching): کشیدن خطوط موازی نزدیک به هم برای ایجاد سایه.

• هاشور متقاطع (Cross-Hatching): کشیدن خطوط متقاطع برای ایجاد سایه‌های تیره‌تر.

• نقطه‌گذاری (Stippling): استفاده از نقاط کوچک برای ایجاد بافت و سایه.

• محو کردن (Blending): استفاده از محوکن یا انگشت برای نرم کردن خطوط و ایجاد سایه‌های ملایم.

فوق کاربردی: ۱۸ ترند (روش طراحی) جدید در طراحی گرافیک

درک نور و سایه برای ایجاد حس سه‌بعدی در طراحی ضروری است. نور، تعیین‌کننده روشن‌ترین و تیره‌ترین نقاط در سوژه شماست. هنگام طراحی، ابتدا منبع نور را مشخص کنید و سپس نقاط روشن (Highlight)، سایه‌های میانی (Mid-tone) و سایه‌های عمیق (Shadow) را ترسیم کنید.

• تمرین عملی: یک شیء ساده مانند یک سیب را در مقابل نور قرار دهید و سعی کنید سایه‌روشن‌های آن را با مدادهای 2B و 4B ترسیم کنید.

محو کردن، تکنیکی است که به طرح شما ظاهری نرم و طبیعی می‌دهد. برای این کار، پس از سایه‌زنی، از محوکن یا انگشت خود استفاده کنید تا خطوط را نرم کنید. این تکنیک به‌ویژه برای طراحی پوست انسان یا آسمان در مناظر طبیعی کاربرد دارد.

دانلود جزوه طراحی چهره

  دانلود  جزوه PDF

  حجم: 6 مگابایت

  سطح: از صفر تا صد

  نسخه آموزش داده شده: مناسب برای همه نسخه های نرم افزار

 برای دانلود رایگان آموزش های ویدیویی کلیک کنید!

تکنیک‌های طراحی چهره با مداد سیاه

طراحی چهره یکی از جذاب‌ترین و چالش‌برانگیزترین حوزه‌های طراحی با مداد سیاه است، زیرا نیازمند درک دقیق نسبت‌های صورت و انتقال احساسات است. برای خلق یک پرتره واقعی، باید به جزئیات آناتومی صورت و نحوه استفاده از سایه‌روشن‌ها توجه کرد.

ابتدا، با مداد HB خطوط راهنما کشیده می‌شود تا نسبت‌های اصلی صورت مانند خط چشم‌ها، بینی و دهان مشخص شود. این خطوط باید سبک و قابل پاک کردن باشند. سپس، با استفاده از مدادهای نرم‌تر مانند 2B و 4B، سایه‌زنی انجام می‌شود تا حجم و عمق به چهره اضافه شود. برای مثال، سایه‌های زیر استخوان گونه و اطراف چشم‌ها به ایجاد حس سه‌بعدی کمک می‌کنند. محو کردن با ابزار محوکن یا انگشت نیز نقش مهمی در ایجاد بافت پوست طبیعی دارد.

• نسبت‌های صورت: خط چشم‌ها در نیمه بالایی صورت قرار دارد، فاصله بین چشم‌ها برابر عرض یک چشم است و بینی تقریباً نصف فاصله بین چشم‌ها و چانه را اشغال می‌کند.
• سایه‌زنی چشم‌ها: برای چشم‌ها، ابتدا شکل کلی بیضی را ترسیم کنید، سپس با مداد 6B مردمک و عنبیه را با جزئیات بکشید. مژه‌ها را با حرکات سریع و ظریف اضافه کنید.
• بافت پوست: از هاشورهای سبک و محو کردن برای ایجاد پوست صاف استفاده کنید. برای نواحی خشن‌تر مانند ریش، از هاشور متقاطع استفاده کنید.
• حالات چهره: توجه به زاویه ابروها و انحنای لب‌ها می‌تواند احساساتی مانند شادی یا غم را منتقل کند.

نکته کلیدی در طراحی چهره، مشاهده دقیق مدل یا عکس مرجع است. تمرین با تصاویر مختلف، از زوایای گوناگون، به بهبود مهارت شما کمک می‌کند. همچنین، استفاده از تکنیک‌های متنوع سایه‌زنی مانند نقطه‌گذاری برای ایجاد بافت‌های ظریف یا هاشور متقاطع برای سایه‌های عمیق، به پرتره شما عمق و واقعیت می‌بخشد.

تکنیک‌های طراحی انسان (آناتومی و فیگور)

طراحی بدن انسان نیازمند درک عمیق آناتومی و نسبت‌های بدن است. این فرآیند با اسکیس اولیه آغاز می‌شود، جایی که بدن به اشکال ساده مانند استوانه برای بازوها و پاها، کره برای سر و بیضی برای تنه تقسیم‌بندی می‌شود. این روش به طراح کمک می‌کند تا ساختار کلی را بدون درگیر شدن در جزئیات پیچیده ترسیم کند.

ترفند عالی: کاهش حجم عکس تا ده برابر

پس از اسکیس، می‌توان با مدادهای نرم‌تر به سراغ جزئیات عضلانی و لباس رفت. توجه به پرسپکتیو و زاویه دید نیز برای ایجاد حس حرکت و پویایی در فیگور ضروری است. برای مثال، کوتاه‌سازی (Foreshortening) در طراحی دست یا پا از زوایای خاص، به طرح حس عمق می‌دهد.

• نسبت‌های بدن: قد انسان معمولاً 7.5 تا 8 برابر طول سر است. شانه‌ها حدود دو برابر عرض سر هستند.
• اسکلت‌بندی اولیه: از خطوط ساده برای مشخص کردن محورهای بدن (ستون فقرات، شانه‌ها و لگن) استفاده کنید.
• ایجاد حرکت: انحنای ستون فقرات و زاویه مفاصل را برای نمایش حالت‌های پویا مانند دویدن یا خم شدن تنظیم کنید.
• جزئیات لباس: برای پارچه‌های چین‌دار، از سایه‌زنی با هاشورهای منحنی استفاده کنید تا حس نرمی و حرکت القا شود.

برای طراحی فیگورهای پویا، مطالعه حرکات بدن در زندگی واقعی یا استفاده از مدل‌های مرجع عکاسی بسیار مفید است. همچنین، تمرین طراحی ژست‌های سریع (Gesture Drawing) در بازه‌های زمانی کوتاه (30 ثانیه تا 2 دقیقه) می‌تواند به بهبود درک شما از حرکت و تعادل کمک کند.

تکنیک‌های طراحی طبیعت

طراحی مناظر طبیعی، مانند کوه‌ها، درختان و رودخانه‌ها، به شما امکان می‌دهد با بافت‌ها و سایه‌روشن‌های متنوع کار کنید. این نوع طراحی نیازمند درک پرسپکتیو و توانایی بازنمایی عناصر طبیعی با جزئیات است. برای مثال، هنگام طراحی یک درخت، ابتدا ساختار اصلی تنه و شاخه‌ها را با خطوط ساده ترسیم کنید.

سپس، با استفاده از تکنیک‌های هاشور و نقطه‌گذاری، شاخ و برگ‌ها را اضافه کنید. برای ایجاد حس عمق در مناظر، پرسپکتیو خطی و اتمسفری (کاهش وضوح در فواصل دور) را به کار ببرید. طراحی آب نیز چالش‌برانگیز است، زیرا نیاز به بازنمایی بازتاب نور و حرکت دارد.

• درختان: از خطوط شکسته برای تنه و هاشورهای نامنظم برای شاخ و برگ استفاده کنید. مدادهای 4B و 6B برای ایجاد بافت خشن مناسب‌اند.
• آب: با خطوط افقی و محو کردن، حس حرکت و بازتاب را نشان دهید. از مداد HB برای خطوط اولیه و 2B برای سایه‌ها استفاده کنید.
• کوه‌ها: با لایه‌بندی سایه‌ها و استفاده از هاشور متقاطع، حس حجم و فاصله را ایجاد کنید.
• آسمان: برای آسمان، از محو کردن با محوکن یا انگشت برای ایجاد گرادیان نرم استفاده کنید.

مشاهده طبیعت و ثبت جزئیات آن، مانند شکل برگ‌ها یا انعکاس نور روی آب، به بهبود طراحی شما کمک می‌کند. همچنین، استفاده از عکس‌های مرجع یا طراحی در فضای باز (Plein Air) می‌تواند مهارت شما را در ثبت واقعیت تقویت کند.

بلد باشید: آموزش adobe xd از صفر تا صد (15 درس رایگان)

جدول مقایسه‌ای تکنیک‌های طراحی

این جدول به شما کمک می‌کند تا تفاوت‌های تکنیکی و کاربردی هر حوزه را بهتر درک کنید و ابزار مناسب را انتخاب کنید.

آموزش طراحی با مداد سیاه برای کودکان

آموزش طراحی به کودکان نیازمند رویکردی متفاوت است که بر سادگی، سرگرمی و تقویت خلاقیت تمرکز دارد. کودکان معمولاً به فعالیت‌های بصری و تعاملی علاقه‌مند هستند، بنابراین طراحی با مداد سیاه باید به‌گونه‌ای باشد که آن‌ها را خسته نکند و اعتمادبه‌نفسشان را تقویت کند. برای شروع، از اشکال ساده مانند دایره، مربع و مثلث استفاده کنید تا کودکان بتوانند اشیاء آشنا مانند حیوانات، خانه یا درخت را بکشند.

برای مثال، یک گربه می‌تواند با یک دایره برای سر، بیضی برای بدن و مثلث برای گوش‌ها ترسیم شود. همچنین، تشویق کودکان به استفاده از تخیلشان، مانند کشیدن موجودات خیالی یا داستان‌هایشان، می‌تواند انگیزه آن‌ها را افزایش دهد.

ترفندها و تکنیک‌های آموزش به کودکان

• استفاده از اشکال پایه: کودکان را با اشکال هندسی آشنا کنید و نشان دهید چگونه می‌توانند این اشکال را به تصاویر پیچیده‌تر تبدیل کنند.
• تمرین‌های کوتاه و جذاب: از کودکان بخواهید در 5 دقیقه یک شیء ساده بکشند یا داستان کوتاهی را به‌صورت تصویری ترسیم کنند.
• تشویق به اشتباه: به کودکان یادآوری کنید که خطوط اشتباه بخشی از یادگیری است و با پاک‌کن می‌توانند آن‌ها را اصلاح کنند.
• ایجاد فضای تعاملی: از بازی‌هایی مانند «نقاشی زنجیره‌ای» (هر کودک بخشی از یک تصویر را می‌کشد) استفاده کنید.
• استفاده از مدل‌های واقعی: از کودکان بخواهید اسباب‌بازی یا اشیاء روزمره را بکشند تا مشاهده دقیق را تمرین کنند.

نکات کلیدی

برای کودکان، فرآیند طراحی باید سرگرم‌کننده باشد. از مدادهای HB یا 2B استفاده کنید، زیرا این مدادها به‌راحتی روی کاغذ حرکت می‌کنند و فشار زیادی لازم ندارند. همچنین، از کاغذهای ارزان و بزرگ استفاده کنید تا کودکان احساس محدودیت نکنند. تشویق مداوم و نمایش آثارشان (مثلاً چسباندن نقاشی‌ها روی دیوار) به آن‌ها انگیزه می‌دهد تا به طراحی ادامه دهند. اگر کودکان به سایه‌زنی علاقه نشان دادند، می‌توانید تکنیک‌های ساده مانند هاشور یا محو کردن را به آن‌ها آموزش دهید، اما این تکنیک‌ها باید به‌صورت بازی ارائه شوند.

حتما دانلود کنید: آموزش صفر تا صد طراحی وبسایت

8 درس ویديویی آموزش طراحی