زبان برنامه نویسی cobol (معرفی، کاربردها، معایب و مزایا)

کوبول (COBOL) یکی از اولین زبان های برنامه نویسی بود که برای استفاده تجاری و مالی طراحی شد. وقتی این زبان در دهه ۱۹۵۰ ایجاد شد، دانشمندان علوم رایانه ای توجه کمی به آن کردند چون بیشتر به دنبال ابزارهایی بودند که کاربرد ریاضی و علمی داشتند.

از گریس هاپر (Grace Hopper) به عنوان بنیان گذار کوبول یاد میشود. او زبان برنامه نویسی فلوماتیک (FLOW-MATIC) را ایجاد کرد که مبنای این نرم افزار جدید شد.

دانلود کنید: آموزش کامل زبان سی پلاس پلاس رایگان

وزارت دفاع آمریکا یکی از اصلی ترین حامیان کوبول بود. در آن زمان، این سازمان سرمایه گذاری زیادی روی رایانه های بزرگ کرده بود و به همین دلیل یک زبان برنامه‌نویسی قابل حمل میخواست.

کوبول تا سال ۱۹۷۰ به رایج ترین زبان برنامه نویسی جهان تبدیل شده بود. بانک‌ها، کسب و کارها و نهادهای دولتی به قدرت پردازش این زبان تکیه میکردند.

کوبول چیست؟

در دهه‌ ۱۹۵۰، متخصصان حوزه علوم رایانه ای سعی می کردند از قدرت پردازش رایانه ها در پروژه های ریاضیاتی و علمی استفاده کنند. اما موسسه های مالی چشم انداز دیگری را برای استفاده از رایانه ها در دنیای کسب و کار ترسیم می کردند.

در سال ۱۹۵۹، اعضای هیئت زبان های سامانه های داده، کداسیل (CODASYL)، دور هم جمع شدند تا زبانی را طراحی کنند که مختص دنیای کسب و کار باشد. پس از انجام یک تحلیل مقایسه ای به این نتیجه رسیدند که زبان جدید باید سه ویژگی داشته باشد.

چند حقیقت مختصر درباره زبان برنامه نویسی کوبول

• سازنده (شخص): گریس هاپر
• قیمت اولیه: ۸۰۰۰۰۰ دلار
• سیستم عامل: رایانه های بزرگ مدرن
• سازنده (شرکت): هیئت زبان های سامانه های داده (CODASYL)، موسسه استانداردهای ملی آمریکا (ANSI)، سازمان بین المللی استانداردسازی (ISO)
• خوانایی: نحو (syntax) آن باید خوانا باشد تا کسانی که برنامه نویس نیستند هم بتوانند از آن استفاده کنند.
• قابلیت حمل: برنامه ها باید از یک رایانه به رایانه دیگر قابل حمل باشند.
• انعطاف پذیری: زبان باید بتواند خودش را با نیازهای جدید و پیشرفت فناوری وقف دهد.

زبانی که در نهایت ایجاد شد به زبان کسب و کار محور مشترک (Common Business-Oriented Language) معروف شد. در اولین نسخه کوبول، زبان سطح بالا و رویه ای بود و فقط از داده های عددی و رشته ای پشتیبانی می کرد. وزارت دفاع این زبان را انتخاب کرد و این زبان در رایانه ‌های بزرگ شرکت بین المللی ماشین های کسب و کار (IBM) به کار گرفته شد و به همین دلایل این زبان به بخشی جدایی ناپذیر از صنعت رایانه تبدیل شد.

نحوه استفاده از کوبول

کوبول یک زبان برنامه‌نویسی رایانه ای سطح بالاست که نحو خوانایی دارد. پیش از اجرای برنامه، برنامه نویس باید از یک کامپایلر استفاده کند تا نحو انگلیسی برنامه را به زبان سطح پایین ماشین تبدیل کند.

زبان کوبول یک زبان رویه ای است اما با وجود این، نسخه‌های جدید این زبان از برنامه نویسی شی گرا می کنند. برنامه نویسی در کوبول به ایجاد یک دستورالعمل مرحله ای شباهت دارد. در هر مرحله، رایانه دستورات مشخصی می گیرد.

نحوه یادگیری کوبول

یک مقایسه ساده زبان ها کافی است تا برنامه نویسان امروزی متوجه محدودیت های کوبول برای کاربردهای جدید شوند. زبان هایی مانند پایتون، جاوااسکریپت یا C++ انعطاف پذیری بیشتری دارند و با محیط‌های پردازشی جدید سازگارترند.

با وجود این، خیلی از برنامه های دنیای کسب و کار را هنوز می توان با آن اجرا کرد چون سامانه های رایانه ای شرکت‌هایی مثل IBM سازگاری برگشتی دارند. یکی از چالش‌های امروز علوم رایانه ای این است که برنامه‌نویسان کوبول دارند بازنشسته می شوند و برای حفظ برنامه های قدیمی به برنامه نویسانی نیاز است که با این زبان آشنا باشند.

یادگیری کوبول برای افرادی که با سایر زبان‌های برنامه‌نویسی آشنا هستند کار دشواری نیست. منابع آنلاین متعددی ماننند پروژه بزرگ‌‌کامپیوتر آزاد Open Mainframe Project اصول اولیه این زبان را آموزش می دهند. کسی که می‌خواهد متخصص کوبول شود باید کار با کامپایلر و محیط های قدیمی رایانه های بزرگ IBM را نیز بلد باشد.

تفاوت بین زبانهای کوبول و فرترن (FORTRAN)

کوبول و فرترن از قدیمی ترین زبان‌هایی هستند که هنوز هم استفاده می ‌شوند. فرترن در سال ۱۹۵۷ به عنوان برنامه‌ای که برای محاسبات علمی طراحی شده منتشر شد. کوبول چند سال بعد و در پاسخ به نیاز بازار به یک منبع کسب و کار محور عرضه شد. هر دو زبانهای سطح بالایی هستند که به کامپایلر احتیاج دارند.

هر دو زبان بر اساس هدفی که داشتند طراحی شدند. فرترن زبانی است با شکل آزاد و همگانی که محاسبات پیچیده ای را می توان با آن انجام داد. نظام مند نبودن آن باعث می شود نسبت به سایر زبان های برنامه نویسی خواناتر باشد. با وجود این، این زبان ابزار مفیدی بود برای ساختن سریع برنامه‌هایی است که در آزمایش ها به کار می رفتند.

حتما ببینید: آموزشهای برنامه نویسی ما در اینجا

کوبول از نحوی استفاده می کند که به زبان انگلیسی نزدیک است و به همین دلیل خواناتر است. با این هدف اینگونه طراحی شده بود که فعالان مالی برای فهمیدن برنامه ها و رویه ها به آموزش زیادی احتیاج نداشته باشند. این زبان برای ساختن عملیات های تجاری تکرار شونده ایده آل بود.

تفاوت جامعه هدف نیز یکی دیگر از دلایل عمر طولانی این دو زبان برنامه نویسی است. برنامه های کوبول در بسیاری از کسب و کارها و اداره های دولتی نهادینه شده اند پس هنوز به برنامه نویسان کوبول احتیاج است. فرترن گاهی اوقات برای محاسبات پیچیده‌ی فیزیک استفاده می‌شود اما اکثر افراد در جامعه‌ی علمی از زبان های پیشرفته تری مانند پایتون و c++ استفاده میکنند.

تاریخچه انتشار کوبول

در طی ۶۰ سالی که از انتشار کوبول می‌گذرد، این زبان بارها اصلاح شده.

کوبول ۶۰

کداسیل اولین نسخه این زبان را در سال ۱۹۵۹ منتشر کرد. وزارت دفاع آمریکا که به دنبال برطرف کردن نیاز روز افزونش به پردازش داده بود به شدت از این زبان برنامه نویسی جدید حمایت می کرد.

کوبول ۶۱

در اولین ویراست این زبان، فرآیند جریان منطق اصلاح شد.

کوبول ۶۵

در سال ۱۹۶۵، محبوبیت کوبول به عنوان یک ابزار تجاری و مالی رو به افزایش بود. در این نسخه ابزارهایی برای کار با جدول ها اضافه شد.

کوبول ۶۸

همگام با افزایش استفاده از کوبول، برنامه نویس های محلی نسخه هایی از آن را ساختند که نیازهایشان را رفع میکرد. هدف کوبول ۶۸ یکپارچه کردن زبان در کسب و کارهای مختلف بود. موسسه استانداردهای ملی آمریکا بعدها این نسخه را به عنوان نسخه معیار برای استفاده تجاری تعیین کرد.

کوبول ۷۴

در دهه ۱۹۷۰، کوبول یکی از پرکاربردترین زبان های برنامه نویسی دنیا بود. هدف موسسه استانداردهای ملی آمریکا از انتشار نسخه کوبول ۷۴ یکپارچه کردن این ابزار بود. در این نسخه ابزارهای جدیدی برای سازمان دهی فایل ها عرضه شد.

کوبول ۸۵

مقایسه زبان های برنامه نویسی موجود در دهه ۱۹۸۰ نشان داد که این برنامه داشت از زبان های دیگر عقب می افتاد. کوبول ۸۵ امکان ایجاد زیربرنامه هایی تو در تو در چارچوب رویه ای را فراهم کرد. دستورهایی مانند evaluate (دستور switch) و CONTINUE (دستور غیرعملی) توانایی پردازش آن را افزایش دادند.

کوبول ۲۰۰۲

کوبول ۲۰۰۲ ابزارهای رایج زبان های برنامه نویسی دیگر را اضافه کرد. در این نسخه، ابزارهای شی گرا مانند کلاس ها (classes) و متدها (methods) اضافه شد. همچنین امکان ایجاد توابع و استفاده از روش های بازگشتی را برای کاربران فراهم کرد.

کوبول ۲۰۱۴

این نسخه احتمالاً آخرین نسخه این زبان است. حتی با وجود برنامه نویسی شی گرا، برنامه نویسان ترجیح می دهند از ابزارهای جدیدتر استفاده کنند. در نسخه ۲۰۱۴ این برنامه اصلاحاتی انجام شده که کار در محیط های ترکیبی را ساده تر می کند.

کوبول: پایان توسعه

این زبان هنوز استفاده می شود ولی به عنوان یک زبان قدیمی به آن نگاه می شود. اکثر اوقات، فقط به این دلیل به برنامه نویسان این زبان احتیاج است که تا انتقال نرم افزار به یک زبان جدیدتر، برای حفظ نرم افزار به یک برنامه نویس احتیاج دارند.

• آموزش کامل سوئیفت
• آموزش کامل جاوا اسکریپت
• آموزش کامل کاتلین

سوالات متداول درباره زبان برنامه نویسی کوبول

1- کوبول چیست؟

کوبول یک زبان برنامه نویسی رایانه ای است که در سال ۱۹۵۹ ساخته شده. نحو انگلیسی و مدل رویه ای این زبان باعث شد برنامه ها برای کاربرانی که با علوم رایانه ای آشنا نیستند خوانا باشد. کوبول برای تبدیل دستورات سطح بالا به زبان ماشین به کامپایلر احتیاج دارد.

2- کاربردهای کوبول به عنوان یک زبان برنامه نویسی چیست؟

کوداسیل کوبول را برای پردازش داده در صنایع تجاری و مالی طراحی کرد. به علاوه از این زبان در سطح جهان برای ایجاد ابزارهای اداری در سازمان های دولتی به طور گسترده استفاده شده است.

3- کوبول مخفف چیست؟

کوبول مخفف Common Business-Oriented Language به معنای زبان کسب و کار محور مشترک است.

4- کوبول چه زمانی ایجاد شد؟

زبان کوبول را هیئت زبان های سامانه های داده در سال ۱۹۵۹ ساخت.

5- آیا هنوز از کوبول استفاده می شود؟

کوبول هنوز در نرم افزارهای قدیمی استفاده میشود. نهادهای تجاری و دولتی از نرم افزارهایی استفاده می کنند که بر اساس کوبول طراحی شده اند. این نهادها تا زمانی که این نرم افزارها را به روز رسانی یا جایگزین نکرده اند، به برنامه نویسانی احتیاج دارند که با زبان کوبول آشنا هستند.

6- کوبول را چه کسی طراحی کرد؟

هیئت زبان های سامانه های داده در سال ۱۹۵۹ ملاقاتی را ترتیب داد که در آن نمایندگان وزارت دفاع، IBM، و چند شرکت فعال دیگر در زمینه فناوری حضور داشتند. وزارت دفاع آمریکا حمایت مالی لازم برای ایجاد کوبول را تامین کرد.