توسعه دهندگان نرم افزار از قدیم تا الان مسیر پر پیچ و خمی را طی کرده اند و با انواع و اقسام ویرایشگرهای متن و ابزارهای خط فرمان که در اتوماسیون، اشکال زدایی و اجرای سریع کد خیلی کند عمل می کردند مواجه شده اند. با همه اینها، توسعه نرم افزار هم مثل خیلی از حوزه های دیگر به سرعت در حال تغییر و تحول است و این مساله شامل برنامه ها و ابزارهای برنامه نویسی هم می شود.
ما در این مطلب لیستی از بهترین IDE ها (محیطهای توسعه یکپارچه) را که ابزارهای ارزشمند و مفیدی در اختیار برنامه نویسان می گذارند در اختیارتان می گذاریم.
توی این پک فوق العاده، صفرتاصد مبانی برنامه نویسی رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بدون هیچ کلاسی، با صفرتاصد مبانی برنامه نویسی اپلیکیشن بزن، پروژه محور یاد بگیر و حسابی پول در بیار!
IDE چیست؟
IDE مخفف “Integrated development environment” و به معنای محیط توسعه یکپارچه و فضاییست که برنامه نویسان برای ساخت و طراحی برنامه هایشان از آن استفاده می کنند. IDE ها رابط کاربری یکپارچه ای دارند که در آن تمام ابزارهای مورد نیاز توسعه دهندگان برای کدنویسی راحت و سریع با هم تلفیق شده است.
بهترین IDE ها از قابلیتهایی برخوردارند که به توسعه دهندگان امکان می دهند فرایندهای کدنویسی و ویرایش آن، عیب یابی کد با دیباگر (debugger)، کامپایل کردن کد با کامپایلر و بسیاری از کارهای دیگر را به شکل خودکار انجام بدهند.
راهنمای کامل انتخاب زبان برنامه نویسی: کدام زبان برنامه نویسی را یاد بگیریم؟
یک IDE خوب با هدف افزایش بهره وری توسعه دهندگان نرم افزار از طریق یکپارچه سازی ابزارهای مرتبط به هم طراحی شده تا محیطی را ایجاد کند که برنامه نویس بتواند خیلی راحت و سریع در آن کد بنویسد، کدهایش را آزمایش کند و آن را به مرحله اجرا در بیاورد.
چرا IDE ها در برنامه نویسی نرم افزار مهم هستند؟
IDE ابزارهای زیادی در اختیار توسعه دهندگان نرم افزارها قرار می دهد که در ویرایشگرهای متن قدیمی وجود نداشتند. در بهترین IDE های موجود نیازی نیست که شما به عنوان بخشی از فرایند راه اندازی، پیکربندی و ادغام را به صورت دستی انجام بدهید و در عوض برنامه نویسها می توانند خیلی سریع ساخت و توسعه برنامه های جدیدشان را شروع کنند.
علاوه بر این، از آنجایی که تمام ویژگیهای مورد نیاز یک برنامه نویس در IDE وجود دارد، توسعه دهندگان دیگر مجبور نیستند به صورت جداگانه ساعتها وقت صرف یادگیری نحوه استفاده هر کدام از ابزارهای مورد نیازشان کنند. در واقع اکثر قابلیت های IDE مثل تکمیل هوشمند و ساخت خودکار کدها، با این هدف طراحی شده اند که در زمان صرفه جویی کنند و نیاز به نوشتن کاراکترهای زیاد را کاهش بدهند.
سایر ویژگی های استاندارد IDE نیز برای تسهیل روند گردش کار و حل مشکلات برنامه نویسی طراحی شده اند. IDE ها کدها را به همان شکلی که نوشته شده اند تجزیه می کنند و می توانند خطاهای انسانی را در زمان واقعی (real-time) شناسایی کنند. به این ترتیب توسعه دهندگان امکان پیدا می کنند که بدون نیاز به جابجایی بین برنامه ها عملیات را انجام بدهند، چون همه ابزارهای مورد نیازشان در یک رابط کاربری گرافیکی واحد جمع شده و در دسترس هستند.
از دست ندهید: چند زبان برنامه نویسی داریم؟ چند تا باید یاد بگیریم؟
اکثر IDE ها مجهز به قابلیت برجسته سازی نحو (syntax highlighting) هستند و از سرنخهای بصری استفاده می کنند تا اشکالات کدها را شناسایی کنند یا در ویرایشگر متن گرامر صحیح را به کاربران پیشنهاد بدهند. از جمله ویژگیهای دیگر برخی از محیطهای توسعه یکپارچه می توان به مرورگرهای کلاس و شئ و همینطور نمودارهای سلسله مراتبی کلاس برای زبان های خاص اشاره کرد. همه این ویژگیها دست به دست هم می دهند تا برنامه نویسان بتوانند پروژه های توسعه نرم افزارهایشان را سریعتر و راحتتر انجام بدهند.
سایر مزایای IDE ها:
- IDE محیط متمرکز و واحدیست که اکثر نیازها و ابزارهای برنامه نویسان مثل سیستم های کنترل نسخه (version control systems) ، پلتفرم به عنوان سرویس (Platform-as-a-Service) و ابزارهای عیب یابی را یکجا در اختیارشان می گذارد.
- IDE به خاطر مجهز بودن به قابلیت های تکمیل سریع کد، به گردش کار سرعت می بخشد.
- IDE می تواند بررسی خطا را به صورت خودکار انجام بدهد تا از کیفیت بالای کد تولید شده اطمینان حاصل شود.
- IDE از قابلیت refactoring برخوردار است که به برنامه نویسان امکان اصلاح یا اعمال تغییر روی کدها را می دهد.
- IDE ضمانت کننده چرخه توسعه یکپارچه است.
- IDE کارایی و رضایت توسعه دهنده را افزایش می دهد.
ویژگی های استاندارد یک IDE
1- ویرایشگر متن (Text editor)
تقریباً همه IDE ها به یک ویرایشگر متن مجهزند که امکان نوشتن و اصلاح کد منبع را فراهم می کند. بعضی از IDE ها از مولفه های بصری برخوردارند که به کاربران امکان کشیدن و رها کردن (drag and drop) عناصر فرانت اند را می دهند؛ اما اکثر محیط های توسعه یکپارچه رابط کاربری ساده ای دارند که روی برجسته سازی نحو خاص زبانهای برنامه نویسی تمرکز می کنند.
2- عیب یاب یا دیباگر (Debugger)
ابزارهای عیب یابی موجود در IDE امکان شناسایی اشتباهات کد منبع و تصحیح آنها را به توسعه دهندگان می دهند. این قابلیت باعث می شود برنامه نویسان و مهندسان نرم افزار قبل از انتشار برنامه هایشان قسمتهای مختلف کد را آزمایش کرده و مشکلات آن را پیدا کنند.
حتما بخوانید: شغل برنامه نویسی در ایران و خارج (پاسخ به سوالات)
3- کامپایلر (Compiler)
ویژگی کامپایلر در IDE به برنامه نویسان کمک می کند تا زبانهای برنامه نویسی سطح بالا را به زبان باینری که توسط ماشین قابل خواندن است تبدیل کنند. علاوه بر این کامپایلر این زبان ماشینی را تجزیه و تحلیل و بهینه سازی می کند تا از صحت و درستی آن اطمینان حاصل شود.
4- تکمیل کد (Code completion)
قابلیت تکمیل کد به توسعه دهندگان کمک می کنند تا بتوانند اجزای کدهای رایج را به شکل هوشمند و خودکار تکمیل نمایند. این فرایند باعث صرفه جویی در زمان و کاهش اشتباهات ناشی از خطاهای نوشتاری می شود.
5- پشتیبانی از زبان برنامه نویسی
بعضی از IDE ها فقط مختص یک زبان خاص پیکربندی شده اند، ولی IDE هایی هم وجود دارد که از چند زبان برنامه نویسی متفاوت پشتیبانی می کنند. برای همین کاربران باید موقع انتخاب IDE، بدانند که محیط توسعه یکپارچه مختص کدام زبان است و از موردی که متناسب با کارشان است استفاده نمایند.
6- یکپارچه سازی و افزونه ها (Integrations and plugins)
یکی از ویژگیهایی که باعث متمایز شدن یک IDE می شود، قابلیت یکپارچه سازی آن است. IDE ها به ویژگی یکپارچه سازی سایر ابزارهای توسعه از طریق افزونه ها مجهزند تا بهره وری و کارایی را افزایش بدهند.
انواع IDE ها
محیطهای توسعه یکپارچه با توجه به زبانی که از آن پشتیبانی می کنند انواع مختلفی دارند. همانطور که قبلا هم گفتیم، بعضی از IDE ها فقط مختص یک زبان طراحی شده اند اما برخی دیگر می توانند بیشتر از یک زبان برنامه نویسی را پشتیبانی کنند.
در ادامه به بررسی انواع IDE ها می پردازیم:
1-IDE چند زبانی (Multi-language IDE)
این نوع IDE چندین زبان مختلف برنامه نویسی را پشتیبانی می کند و برای برنامه نویسان مبتدی که هنوز کاملا به زیر و بم محیطهای توسعه یکپارچه مسلط نیستند مناسب است. IDE های چند زبانی به خاطر ویژگیها و قابلیتهایی که دارند خیلی محبوبند. به عنوان مثال، در این محیطها کاربران به راحتی می توانند با اضافه کردن پلاگین زبان، به زبان جدیدی کدنویسی کنند. “Visual Studio IDE” نمونه ای از یک IDE چند زبانی است.
آموزش برنامه نویسی با گوشی (اپلیکیشن های لازم و روش شروع)
2-IDE توسعه موبایل (Mobile development IDE)
همزمان با رشد حوزه توسعه اپلیکیشن موبایل، ابزارهای برنامه نویسی زیادی هم ظهور کردند تا به برنامه نویسان در ساخت و توسعه اپلیکیشن های موبایل کمک کنند. از جمله IDE های توسعه موبایل می توان به”Android Studio برای سیستم عامل اندروید و “Xcode”برای آی او اس اشاره کرد.
3-IDE مبتنی بر وب و فضای ابری (Web/cloud-based IDE)
یکی دیگر از انواع محیطهای توسعه یکپارچه IDE مبتنی بر وب و فضای ابری است. از جمله مزایای این نوع IDE ها این است که می توانند پروژه های سنگین را بدون اشغال منابع محاسباتی در یک سیستم محلی (local) اجرا کنند. IDE های مبتنی بر وب و فضای ابری همیشه مستقل از پلتفرم (platform-independent) هستند و امکان اتصال به تعداد زیادی از ارائه دهندگان توسعه ابری را فراهم می کنند.
4-IDE زبانهای خاص برنامه نویسی (Specific-language IDE)
این مدل IDE دقیقا نقطه مقابل IDE چند زبانی هستند؛ یعنی برای توسعه دهندگانی طراحی شده اند که فقط با یک زبان برنامه نویسی کار می کنند. از جمله IDE های زبانهای خاص برنامه نویسی می توان به”Jcreator” برای جاوا،”Idle” برای پایتون و “CodeLite” برای C++ اشاره کرد.
بهترین IDE ها برای برنامه نویسان تا سال 2023
1- ویژوال استودیو- Visual Studio
Visual Studio رابط توسعه یکپارچه ساخت شرکت مایکروسافت است که برای کمک به توسعه دهندگان نرم افزار برای توسعه وب طراحی شده. این IDE از قابلیتهای هوش مصنوعی استفاده می کند و با یادگیری ویرایشهای برنامه نویس موقع کدنویسی، خطوط کد را به صورت خودکار تکمیل می کند تا کار برنامه نویس راحتتر شود.
یکی از مهمترین و کاربر پسندترین ویژگیهای ویژوال استودیو این این است که به تیم های توسعه کمک می کند تا به صورت مشارکتی در توسعه برنامه ها با هم همکاری کنند. این ویژگی به خصوص در طول فرایند عیب یابی اهمیت زیادی دارد. علاوه بر این، ویژوال استودیو به کاربران امکان می دهد تا سرورها، نظرات و ترمینال هایشان را هم با بقیه به اشتراک بگذارند.
با استفاده از ویژوال استودیو می توان برنامه های موبایل، وب و بازی را توسعه داد. این محیط توسعه یکپارچه از زبانهای پایتون (Python)، نود جی اس (Node.js)، ASP.NET و آژور (Azure) پشتیبانی می کند. برنامه نویسها با ویژوال استودیو خیلی راحت می توانند یک محیط توسعه در فضای ابری برای کارشان ایجاد کنند.
از آنجایی که ویژوال استودیو جزو IDE های چند زبانی محسوب می شود، این قابلیت را دارد که بدون هیچ مشکلی با فریم ورکهای جنگو (Django) و فلسک (Flask) یکپارچه شود. با ویژوال استودیو می توان در سیستم عامل های مک، ویندوز و لینوکس و با استفاده از زبان پایتون برنامه نویسی کرد.
دانلود کنید: آموزش کامل بلاک چین فقط با 6 درس
2- اینتلیجی آیدیا- IntelliJ IDEA
اینتلیجی آیدیا سالهاست که به عنوان یکی از بهترین IDEها برای برنامه نویسی جاوا عمل کرده است. رابط کاربری شیک این محیط توسعه یکپارچه طوری طراحی شده که باعث می شود کدنویسی برای برنامه نویسان به تجربه جذابی تبدیل شود.
این IDE کد را ایندکس می کند و برای تکمیل خودکار خطوط کد پیشنهاداتی می دهد. علاوه بر جاوا، اینتلیجی آیدیا امکان برنامه نویسی با زبانهای جاوا اسکریپت، SQL و JPQL را هم به شما می دهد.
3- اکس کد- Xcode
اکس کد بهترین IDE برای توسعه دهندگان محصولات اپل است. با این محیط توسعه یکپارچه برنامه نویسان می توانند اپلیکیشنهای آی او اس را توسعه بدهند. اکس کد از زبانهای برنامه نویسی مختلف مثل سوئیفت (Swift)، سی پلاس پلاس (C++) و آبجکتیو- سی (Object-C) پشتیبانی می کند.
برنامه نویسان با اکس می کنند می توانند خیلی راحت گردش کار توسعه نرم افزارشان را به همراه پیشنهادات کدهای باکیفیت از طریق اینترفیس (interface) مدیریت کنند.
هر زبان برنامه نویسی را از اینجا می توانید رایگان یاد بگیرید
4- اندروید استودیو- Android Studio
یکی از بهترین IDE ها برای توسعه اپلیکیشنهای اندروید، محیط برنامه نویسی اندروید استودیو محصول شرکت گوگل است که با زبانهای کاتلین (Kotlin) و جاوا (Java) می توان در آن برنامه نویسی کرد. از جمله ویژگیهای مهم اندروید استودیو می توان به اعلان های لحظه ای (push alerts)، یکپارچه سازی دوربین و سایر فناوریهای موبایل اشاره کرد. با کمک این IDE توسعه دهندگان قادرند انواع و اقسام فایلهای APK را بسازند. از این گذشته، اندروید استودیو طیف وسیعی از تمپلت ها برای خدمات گوگل (Google Services) را هم ارائه می کند.
5-برنامهAWS Cloud9
محیط برنامه نویسی AWS Cloud9 مجهز به یک دیباگر و یک ویرایشگر کد است و از زبانهای برنامه نویسی مختلفی مثل پایتون و پی اچ پی (PHP) پشتیبانی می کند. فرقی نمی کند کجای این دنیای بزرگ مشغول برنامه نویسی باشید، در هر صورت محیط توسعه Cloud9 به شما امکان می دهد تا زمانی که به اینترنت متصل باشید از هر نقطه جهان روی پروژه های برنامه نویسی کار کنید چون این IDE مبتنی بر فضای ابری است. علاوه بر این، Cloud9 به توسعه دهندگان امکان می دهد تا اپلیکیشن بدون سرور بسازند و خیلی راحت با تیم های مختلف توسعه نرم افزار همکاری کنند.
جالبه بخونید: ۱۰ تا از عجیب ترین زبان های برنامه نویسی دنیا تا به حال
6- ایکلیپس- Eclipse
Eclipse یکی از محبوبترین محیطهای برنامه نویسی و ابزاری کراس پلتفرمی (cross-platform) است که رابط کاربری قدرتمندش از قابلیت کشیدن و رها کردن (drag and drop) هم پشتیبانی می کند. علاوه بر این، Eclipse از ویژگیهای مهم دیگری مثل ابزارهای تجزیه و تحلیل استاتیک، قابلیت خطایابی و رخ نما نگاری (profiling) هم برخوردار است. برنامه نویسان در این محیط توسعه می توانند به راحتی روی توسعه نرم افزارهای مقیاس پذیر و منبع باز خودشان کار کنند.
با اینکه بهترین زبان برنامه نویسی برای استفاده در ایکلیپس جاوا است، اما شما می توانید با زبانهای دیگر هم در این محیط برنامه نویسی کنید. همچنین کاربران می توانند افزونه های دلخواه و مورد نیازشان را هم به این IDE اضافه کنند.
7- زند استودیو- Zend Studio
یکی از IDE های مخصوص توسعه دهندگان حرفه ای php، Zend Studio است. این محیط توسعه مجهز به قابلیتهای پیشرفته عیب یابی و ویرایشگر کد است و جامعه کاربری وسیعی هم دارد.
احتمال اینکه بعد از کار در زند استودیو دو دستی آن را بچسبید زیاد است! چون این محیط توسعه گزینه قابل اعتمادی برای برنامه نویسی سمت سرور است. علاوه بر این، زند استودیو این امکان را هم به شما می دهد که از پلاگین های Zend Studio برای کسب نتیجه بهتر استفاده کنید.
حتما بخوانید: 5 زبان برنامه نویسی امنیت ضدهکر
8- پی اچ پی استورم- PhpStorm
یکی دیگر از محیطهای برنامه نویسی مخصوص توسعه دهندگان پی اچ پی PhpStorm است. البته با وجود اینکه پی اچ پی استورم روی زبان برنامه نویسی PHP تمرکز دارد، اما از زبانهای برنامه نویسی فرانت اند (front-end) مثل Sass، HTML 5، CSS، JavaScript و سایر زبانها هم پشتیبانی می کند.
علاوه بر این، می توانید از ابزارهای معروف ساخت وب سایت مثل وردپرس (WordPress)، دروپال (Drupal) و لاراول (Laravel) هم در این محیط توسعه استفاده کنید. ناوبری ساده، تکمیل، آزمایش، عیب یابی و بازآفرینی کد از جمله ویژگیهای دیگر پی اچ پی استورم هستند.
ابزارهای موجود در این محیط برنامه نویسی به کاربران کمک می کند تا کارهای معمول خودشان را مستقیما از طریق ا IDE انجام بدهند. بعضی از این ابزارهای داخلی به عنوان سیستم کنترل نسخه، کنترل از راه دور، کامپوزر (composer) و داکر (Docker) عمل می کنند.
9- آردوینو- Arduino
یکی دیگر از بهترین محیط های برنامه نویسی منبع باز و کراس پلتفرم موجود، نرم افزار آردوینو آی دی ای است که برنامه نویسان با استفاده از آن می توانند کدهای تمیز و با کیفیتی بنویسند و آنها را با دیگران به اشتراک هم بگذارند.
این IDE هم محیط ویرایش کد آنلاین دارد و هم محلی. سهولت و سادگی استفاده از Arduino IDE باعث شده تا نظر خیلی از برنامه نویسان را به خودش جلب کند. رابط کاربری پویا به همراه قابلیت تکمیل خودکار، پیمایش کد و حتی ویژگیهای دیباگر زنده از جمله ویژگیهای دیگر آردوینو آی دی ای است.
حتما بخوانید (محبوب ترین مطلب ما): بهترین زبان برنامه نویسی برای هک و هکر شدن
10- نت بینز- NetBeans
بدون ذکر نام نت بینز قطعا لیست ما تمام و کمال نخواهد بود. NetBeans یکی از محبوبترین و بهترین محیطهای برنامه نویسی برای جاوا، جاوا اسکریپت، پی اچ پی، اچ تی ام ال 5، سی اس اس و سایر زبانهای دیگر است. نت بینز به کاربران امکان می دهد تا با برجسته کردن نحو (syntax) و معنا و مفهوم (semantic) بتوانند کدهای بی اشکالی بنویسند. علاوه بر این، نت بینز با وجود منبع باز بود به ابزارهای قدرتمند refactoring (بازسازی کد) هم مجهز است.
11- روبی ماین- RubyMine
با اینکه محیط برنامه نویسی روبی ماین در درجه اول از زبان برنامه نویسی روبی (Ruby) پشتیبانی می کند، اما شما می توانید در آن با JavaScript، CSS، Less، Sass و سایر زبانهای برنامه نویسی هم کار کنید. از جمله ویژگیهای مهم روبی ماین می توان به تکمیل کد، برجسته سازی نحو و خطا و گزینه جستجوی پیشرفته برای تمام کلاسها و نمادها اشاره کرد.
12- وب استورم- WebStorm
اگر به زبان جاوا اسکریت برنامه نویسی می کنید وب استورم محیط توسعه ای عالی برای شماست. این IDE مجهز به ویژگیهایی مثل تشخیص خطای زنده، تکمیل خودکار کد، دیباگر و تست واحد است و برای کمک به توسعه بهتر برنامه ها GitHub، Git و Mercurial هم یکپارچه شده است.
برنامه نویسی چیست؟ انواع آن و نکات کاربردی
موقع انتخاب IDE چه چیزهایی را باید در نظر گرفت؟
برای اینکه IDE مناسبی انتخاب کنید موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- پشتیبانی از زبان برنامه نویسی: محیط توسعه یکپارچه باید بتواند از زبان برنامه نویسی مورد استفاده کاربران در پروژه های توسعه نرم افزار پشتیبان کند.
- ویرایشگرهای متن قابل تنظیم: بعضی از IDE ها به قابلیت ویرایش رابط کاربری گرافیکی مجهزند. پس موقع انتخاب IDE بهتر است وجود این ویژگی را بررسی نمایید، چون باعث افزایش کارایی محیط برنامه نویسی میشود.
- تست واحد (Unit testing): تست واحد به شما امکان می دهد تا کامپوننت های مختلف نرم افزارتان را آزمایش کنید تا ببینید همه چیز آنطور که می خواهید پیش رفته یا نه. بنابراین موقع انتخاب IDE این ویژگیها را هم در نظر بگیرید.
- کتابخانه کد منبع (Source code library): بررسی کنید که آیا IDE منابعی مانند اسکریپت و کد منبع دارد یا خیر.
- عیب یابی و گزارش خطا: برنامه نویسهای جدید بهتر است در محیط توسعه ای کار کنند که قابلیت تشخیص خودکار خطاهای کد و گزارش آنها را داشته باشد.
- تکمیل کد: بعضی از IDE ها طوری طراحی شده اند که می توانند خطوط کد به صورت هوشمند تکمیل کنند. این ویژگی به خصوص وقتی پای برچسب بستن (tag closing) وسط می آید اهمیت بیشتری پیدا می کند. اگر می خواهید موقع کدنویسی در وقتتان صرفه جویی کنید دنبال محیط توسعه ای باشید که قابلیت تکمیل خودکار کد را داشته باشد.
- یکپارچگی و افزونه ها: یادتان باشد که قبل از انتخاب IDE، حتما ویژگیهای یکپارچه سازی آن را بررسی کنید.
- جستجوی کد: بعضی از IDE ها برای کمک به جستجوی سریع مولفه های کد به گزینه جستجوی کد مجهزند. پس بهتر است محیطی را برای برنامه نویسی انتخاب کنید که این قابلیت را دارد.
- نمودارهای سلسله مراتبی (Hierarchy diagrams): اگر قرار است روی پروژه های بزرگی که فایلها و اسکریپتهای متعددی دارد کار کنید، بهتر است دنبال IDE هایی باشید که می توانند این اسکریپتها را به صورت سلسله مراتب سازماندهی و مرتب کنند. به این ترتیب می توانید با مشاهده نمودار سلسله مراتبی، از ترتیب اجرای فایل و روابط بین فایل ها و اسکریپت های مختلف باخبر شوید.
- توسعه مدل محور: برخی از IDEها می توانند مدلها را به کد تبدیل کنند. بنابراین موقع انتخاب محیط توسعه این مورد را هم در نظر بگیرید.
لپ تاپ مناسب برنامه نویسی: قبل از خرید حتما این 5 ویژگی را چک کنید
