آموزش صفر تا صد جیرا با 7 ساعت درس رایگان+ نکات و اصول

در دنیای مدرن مدیریت پروژه، ابزارهای کارآمد نقش مهمی در افزایش بهره‌وری و هماهنگی تیم‌ها دارند.  JIRA یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین ابزارهای مدیریت پروژه است که توسط شرکت Atlassian توسعه یافته و به‌طور ویژه برای تیم‌های چابک طراحی شده است. با استفاده از JIRA، تیم‌های نرم‌افزاری می‌توانند وظایف، باگ‌ها و فرآیندهای کاری را به‌طور مؤثر مدیریت کرده و همکاری بهتری داشته باشند. در این مقاله، آموزش صفر تا صد JIRA را در قالب چند درس جامع ارائه می‌دهیم ضمنا نکات ترفندها و اصول اولیه برای شروع را هم یاد خواهید گرفت.

مفاهیم پایه JIRA

JIRA از مفاهیم کلیدی زیر تشکیل شده است که درک آن‌ها برای استفاده مؤثر از ابزار ضروری است:

الف) پروژه (Project)

• تعریف: پروژه در JIRA یک مجموعه از وظایف، مسائل (Issues) و فعالیت‌هایی است که برای دستیابی به یک هدف خاص تعریف می‌شوند. هر پروژه می‌تواند یک محصول، یک سرویس یا یک فرآیند کاری خاص را نشان دهد.
• مثال: یک پروژه می‌تواند "توسعه اپلیکیشن موبایل" یا "مدیریت پشتیبانی مشتریان" باشد.
• نکته برای مبتدیان: هر پروژه تنظیمات خاص خود (مانند گردش‌کار و انواع مسائل) را دارد که توسط مدیر پروژه یا ادمین JIRA پیکربندی می‌شود.

ب) مسئله (Issue)

• تعریف: مسئله کوچک‌ترین واحد کاری در JIRA است که می‌تواند یک کار (Task)، اشکال (Bug)، داستان کاربر (User Story) یا درخواست بهبود (Improvement) باشد.
• ویژگی‌ها: هر مسئله شامل اطلاعاتی مانند عنوان، توضیحات، اولویت، وضعیت، مسئول (Assignee) و مهلت زمانی است.
• مثال: "رفع باگ در صفحه ورود" یا "اضافه کردن قابلیت جستجو به اپلیکیشن".
• نکته برای مبتدیان: نوع مسئله (Bug، Task، Story و غیره) بسته به پروژه و نیاز تیم تعیین می‌شود.

ج) گردش‌کار (Workflow)

• تعریف: گردش‌کار مجموعه‌ای از مراحل (Statuses) و انتقال‌ها (Transitions) است که یک مسئله طی می‌کند تا تکمیل شود.
• مثال: یک گردش‌کار ساده ممکن است شامل مراحل "To Do"، "In Progress" و "Done" باشد.
• نکته برای مبتدیان: گردش‌کارها قابل تنظیم هستند و می‌توانند با نیازهای تیم هماهنگ شوند. مبتدیان باید با مراحل گردش‌کار پروژه خود آشنا شوند.

د) برد (Board)

• تعریف: برد یک نمای بصری از مسائل یک پروژه است که معمولاً در روش‌های چابک مانند Kanban یا Scrum استفاده می‌شود.
• انواع برد:
• Scrum Board: برای تیم‌هایی که در بازه‌های زمانی ثابت (اسپرینت‌ها) کار می‌کنند.
• Kanban Board: برای مدیریت جریان مداوم کارها بدون محدودیت زمانی خاص.
• نکته برای مبتدیان: برد به شما کمک می‌کند تا پیشرفت کارها را به‌صورت بصری رصد کنید. ستون‌های برد معمولاً با مراحل گردش‌کار مطابقت دارند.

ه) اسپرینت (Sprint)

• تعریف: اسپرینت یک بازه زمانی کوتاه (معمولاً 1 تا 4 هفته) است که در آن تیم مجموعه‌ای از مسائل را تکمیل می‌کند. این مفهوم در روش Scrum رایج است.
• نکته برای مبتدیان: در پایان هر اسپرینت، تیم نتایج را بررسی کرده و برای اسپرینت بعدی برنامه‌ریزی می‌کند.

و) نقش‌ها در JIRA

• ادمین JIRA: مسئول پیکربندی سیستم، ایجاد پروژه‌ها و مدیریت دسترسی‌ها.
• مدیر پروژه: مسئول تنظیمات پروژه، تعریف گردش‌کار و نظارت بر پیشرفت.
• کاربر (تیم): افرادی که مسائل را ایجاد، به‌روزرسانی یا تکمیل می‌کنند.
• نکته برای مبتدیان: بسته به نقش شما، دسترسی‌های متفاوتی در JIRA خواهید داشت.

2.اصول اولیه کار با JIRA

برای استفاده مؤثر از JIRA، مبتدیان باید اصول زیر را درک کنند:

الف) روش‌های کاری پشتیبانی‌شده

JIRA از روش‌های مدیریت پروژه مختلفی پشتیبانی می‌کند:

• Scrum: مناسب برای تیم‌هایی که در اسپرینت‌های کوتاه کار می‌کنند و نیاز به برنامه‌ریزی و بازبینی منظم دارند.
• Kanban: مناسب برای تیم‌هایی که جریان مداوم کار دارند و می‌خواهند وظایف را به‌صورت پیوسته مدیریت کنند.
• مدیریت اشکالات (Bug Tracking): برای تیم‌هایی که روی رفع مشکلات نرم‌افزاری تمرکز دارند.
• مدیریت وظایف عمومی: برای تیم‌های غیرفناوری که وظایف روزمره را مدیریت می‌کنند.

ب) شخصی‌سازی

• JIRA به تیم‌ها اجازه می‌دهد تا پروژه‌ها، گردش‌کارها، فیلدها و انواع مسائل را بر اساس نیازهای خود تنظیم کنند.
• نکته برای مبتدیان: اگر تازه‌کار هستید، نیازی به تغییر تنظیمات ندارید؛ کافی است با ساختار پروژه‌ای که تیم شما ایجاد کرده آشنا شوید.

ج) همکاری تیمی

• JIRA امکان افزودن نظرات، پیوست فایل‌ها، برچسب‌گذاری (Labels) و ذکر (Mention) کاربران را فراهم می‌کند.
• نکته برای مبتدیان: از بخش نظرات برای ارتباط با هم‌تیمی‌ها و مستندسازی پیشرفت استفاده کنید.

د) گزارش‌گیری و داشبورد

• JIRA ابزارهای گزارش‌گیری مانند نمودارهای Burn-down، Velocity و گزارش‌های پیشرفت را ارائه می‌دهد.
• داشبوردهای قابل تنظیم به شما امکان می‌دهند تا نمای کلی از پروژه‌ها و وظایف خود داشته باشید.
• نکته برای مبتدیان: گزارش‌ها به شما کمک می‌کنند تا عملکرد تیم و موانع را شناسایی کنید.

3.JIRA برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

JIRA یک پلتفرم مرکزی برای مدیریت وظایف، باگ‌ها و سایر انواع مسائل است و به تیم‌ها کمک می‌کند تا کارهای خود را سازماندهی کرده و اولویت‌بندی کنند. JIRA برای تیم‌های توسعه نرم‌افزار با روش‌های چابک طراحی شده است و از چندین متدولوژی مانند اسکرام Scrum،کانبان (Kanban) و گردش‌های کاری سفارشی پشتیبانی می‌کند.

• مدیریت پروژه: JIRA یک پلتفرم متمرکز برای مدیریت پروژه‌های توسعه نرم‌افزار ارائه می‌دهد که از چندین پروژه و گردش کار پشتیبانی می‌کند.
• مدیریت وظایف: تیم‌ها می‌توانند وظایف، باگ‌ها و سایر انواع مسائل را ایجاد، اختصاص داده و پیگیری کنند.
• برنامه‌ریزی چابک: JIRA از متدولوژی‌های چابک مانند اسکرام و کانبان پشتیبانی کرده و ابزارهایی برای برنامه‌ریزی و پیگیری اسپرینت‌ها، بک‌لاگ‌ها و نسخه‌های نرم‌افزاری فراهم می‌کند.
• گزارش‌دهی و داشبوردها: JIRA گزارش‌ها و داشبوردهای متنوعی ارائه می‌دهد که به تیم‌ها کمک می‌کند تا نمایی بلادرنگ از کار خود داشته باشند و تصمیمات مبتنی بر داده بگیرند.
• همکاری تیمی: JIRA امکان همکاری و ارتباط مؤثر بین اعضای تیم را با ویژگی‌هایی مانند نظرات، اعلان‌ها و هشدارها فراهم می‌کند.

JIRA به‌طور گسترده توسط تیم‌های توسعه نرم‌افزار در اندازه‌های مختلف استفاده می‌شود و به دلیل سهولت استفاده و قابلیت‌های سفارشی‌سازی خود شناخته شده است. این ابزار یک نسخه آزمایشی رایگان ارائه می‌دهد و دارای چندین طرح قیمت‌گذاری، از جمله نسخه ابری و نسخه مبتنی بر سرور، است.

بلد باشید: آموزش گیت لب و گیت هاب از 0 تا 100 رایگان (فیلم+ جزوه PDF)

علاوه بر این، JIRA از پایگاه‌های داده مهم از جمله PostgreSQL، MySQL، Microsoft SQL Server و Oracle پشتیبانی می‌کند و با مرورگرهای استاندارد مانند Google Chrome، Edge و Firefox سازگار است.

نحوه شروع استفاده از JIRA

بیایید ببینیم چگونه می‌توان از JIRA استفاده کرد، از اولین مرحله یعنی ایجاد یک حساب Atlassian.

مرحله ۱: ایجاد یک حساب Atlassian

1. به صفحه ثبت‌نام Atlassian بروید، اطلاعات مورد نیاز را وارد کنید و سپس روی دکمه ثبت‌نام (Sign Up) کلیک کنید.

بلد باشید: Event modeling چیست؟ مراحل گام به گام انجام

2.برای تکمیل مراحل ثبت‌نام و ورود به حساب، روی لینک تأیید ارسال‌شده به ایمیل خود کلیک کنید.

3.حساب کاربری Atlassian خود را تنظیم کنید.

4.پس از تکمیل اطلاعات، روی گزینه ثبت‌نام (Sign Up) کلیک کنید. حساب شما ایجاد شده و به‌صورت خودکار به صفحه اصلی هدایت خواهید شد.

مرحله ۲: ایجاد یک پروژه جدید

1. وارد حساب Atlassian خود شوید.
2. در صفحه اصلی، روی Jira Software  کلیک کنید و اطلاعات موردنیاز را وارد کنید.

بلد باشید: پریماورا P6 چیست؟ نقاط قوت و موارد استفاده

3. به چند سوال پایه‌ای پاسخ دهید تا JIRA برای تیم شما به‌صورت شخصی‌سازی‌شده تنظیم شود.

4. نام پروژه و قالب موردنظر خود را انتخاب کنید. می‌توانید از قالب‌هایی مانند Scrum  یا Kanban  استفاده کنید.

5.پس از تکمیل این مراحل، صفحه‌ای شامل بخش‌های اصلی زیر نمایش داده می‌شود:

چهار بخش اصلی JIRA :

1. Roadmap (نقشه راه): برنامه‌ای برای چگونگی پیشرفت و تکامل پروژه شما است.
2. Backlog (بک‌لاگ): فهرستی از وظایف و مشکلاتی که تیم شما باید روی آن‌ها کار کند.
3. Board (برد): شامل سه بخش کارهای در انتظار انجام، کارهای در حال انجام و کارهای انجام‌شده است.
4. Code (کد): امکان ایجاد گردش کار خودکار DevOps را فراهم می‌کند و به شما اجازه می‌دهد بین JIRA و ابزارهای مدیریت کد منبع مانند Bitbucket، GitHub و GitLab ارتباط برقرار کنید.

بلد باشید: آموزش همه زبان های برنامه نویسی (رایگان)

4.آموزش جیرا (کلیه مفاهیم و اصول اصلی در 6 ساعت)

دانلود کنید برای مدیریت پروژه مکمل این مطلبه: دانلود آموزش صفر تا صد نرم افزار پریماورا

5.نکات، اصول و مفاهیم تکمیلی بسیاااار مهم

اگر ویدیوهای بالا را دیده باشید متوجه خواهید شد که برای استفاده مؤثر از JIRA، مبتدیان باید اصول زیر را درک کنند:

الف) روش‌های کاری پشتیبانی‌شده

JIRA از روش‌های مدیریت پروژه مختلفی پشتیبانی می‌کند:

• Scrum: مناسب برای تیم‌هایی که در اسپرینت‌های کوتاه کار می‌کنند و نیاز به برنامه‌ریزی و بازبینی منظم دارند.
• Kanban: مناسب برای تیم‌هایی که جریان مداوم کار دارند و می‌خواهند وظایف را به‌صورت پیوسته مدیریت کنند.
• مدیریت اشکالات (Bug Tracking): برای تیم‌هایی که روی رفع مشکلات نرم‌افزاری تمرکز دارند.
• مدیریت وظایف عمومی: برای تیم‌های غیرفناوری که وظایف روزمره را مدیریت می‌کنند.

ب) شخصی‌سازی

• JIRA به تیم‌ها اجازه می‌دهد تا پروژه‌ها، گردش‌کارها، فیلدها و انواع مسائل را بر اساس نیازهای خود تنظیم کنند.
• نکته برای مبتدیان: اگر تازه‌کار هستید، نیازی به تغییر تنظیمات ندارید؛ کافی است با ساختار پروژه‌ای که تیم شما ایجاد کرده آشنا شوید.

ج) همکاری تیمی

• JIRA امکان افزودن نظرات، پیوست فایل‌ها، برچسب‌گذاری (Labels) و ذکر (Mention) کاربران را فراهم می‌کند.
• نکته برای مبتدیان: از بخش نظرات برای ارتباط با هم‌تیمی‌ها و مستندسازی پیشرفت استفاده کنید.

د) گزارش‌گیری و داشبورد

• JIRA ابزارهای گزارش‌گیری مانند نمودارهای Burn-down، Velocity و گزارش‌های پیشرفت را ارائه می‌دهد.
• داشبوردهای قابل تنظیم به شما امکان می‌دهند تا نمای کلی از پروژه‌ها و وظایف خود داشته باشید.
• نکته برای مبتدیان: گزارش‌ها به شما کمک می‌کنند تا عملکرد تیم و موانع را شناسایی کنید.

3- نکات مهم برای مبتدیان

برای شروع کار با JIRA، این نکات را در نظر بگیرید:

الف) یادگیری رابط کاربری

• صفحه اصلی: جایی که پروژه‌ها، مسائل و داشبوردهای شما نمایش داده می‌شود.
• جستجو: از نوار جستجو برای یافتن مسائل یا پروژه‌ها استفاده کنید.
• فیلترها: فیلترها به شما کمک می‌کنند تا مسائل خاصی (مثلاً "مسائل من" یا "مسائل باز") را مشاهده کنید.
• نکته: با مرور رابط کاربری و کلیک روی گزینه‌های مختلف، با امکانات JIRA آشنا شوید.

ب) ایجاد و مدیریت مسائل

• برای ایجاد مسئله، روی دکمه "Create" کلیک کنید و اطلاعاتی مانند نوع مسئله، توضیحات و اولویت را وارد کنید.
• مسائل را با برچسب‌ها یا دسته‌بندی‌ها سازماندهی کنید.
• نکته: توضیحات واضح و دقیق بنویسید تا هم‌تیمی‌ها درک درستی از وظیفه داشته باشند.

ج) استفاده از بردهای Kanban یا Scrum

• در برد Kanban، مسائل را بین ستون‌ها (مانند To Do، In Progress، Done) جابه‌جا کنید.
• در برد Scrum، مسائل را به اسپرینت‌ها اختصاص دهید و پیشرفت را در جلسات روزانه (Daily Standup) بررسی کنید.
• نکته: همیشه وضعیت مسائل را به‌روز نگه دارید تا تیم از پیشرفت کار مطلع باشد.

د) یادگیری اصطلاحات چابک

• داستان کاربر (User Story): توصیف یک قابلیت از دیدگاه کاربر (مثلاً "به‌عنوان کاربر، می‌خواهم رمز عبورم را بازیابی کنم").
• اپیک (Epic): مجموعه‌ای از مسائل مرتبط که یک هدف بزرگ‌تر را تشکیل می‌دهند.
• بک‌لاگ (Backlog): لیستی از مسائل که هنوز برنامه‌ریزی نشده‌اند.
• نکته: این اصطلاحات در پروژه‌های چابک رایج هستند و درک آن‌ها به استفاده بهتر از JIRA کمک می‌کند.

ه) خطاهای رایج و نحوه اجتناب از آن‌ها

• عدم به‌روزرسانی وضعیت مسائل: همیشه وضعیت مسائل را تغییر دهید تا تیم از پیشرفت مطلع باشد.
• ایجاد مسائل مبهم: توضیحات واضح و دقیق ارائه دهید.
• نادیده گرفتن گردش‌کار: از مراحل تعریف‌شده در گردش‌کار پروژه پیروی کنید.
• نکته: با مدیر پروژه یا ادمین JIRA مشورت کنید تا تنظیمات پروژه را بهتر درک کنید.

4-مراحل شروع کار با JIRA برای مبتدیان

1. دسترسی به JIRA: از مدیر تیم یا ادمین، اطلاعات ورود (نام کاربری و رمز عبور) را دریافت کنید.
2. آشنایی با پروژه: پروژه‌ای که در آن کار می‌کنید را بررسی کنید و با گردش‌کار و انواع مسائل آن آشنا شوید.
3. ایجاد یک مسئله آزمایشی: یک مسئله ساده ایجاد کنید تا با فرآیند آشنا شوید.
4. کار با برد: چند مسئله را در برد جابه‌جا کنید تا نحوه عملکرد گردش‌کار را درک کنید.
5. استفاده از فیلترها و جستجو: مسائل مربوط به خودتان را پیدا کنید و با فیلترهای ساده کار کنید.
6. مشارکت در جلسات تیمی: در جلسات برنامه‌ریزی اسپرینت یا بررسی روزانه شرکت کنید تا نقش JIRA در تیم را بهتر درک کنید.

JIRA ابزاری منعطف و قدرتمند است که با یادگیری مفاهیم پایه (پروژه، مسئله، گردش‌کار، برد) و اصول اولیه (روش‌های چابک، همکاری تیمی، گزارش‌گیری)، می‌توانید به‌راحتی از آن استفاده کنید. برای مبتدیان، تمرکز بر آشنایی با رابط کاربری، ایجاد و مدیریت مسائل، و درک گردش‌کار پروژه کافی است. با تمرین و مشورت با تیم، به‌تدریج تسلط بیشتری پیدا خواهید کرد.