جنکینز (Jenkins) یک سرور ادغام مداوم منبع باز (CI) است. چندین مرحله از فرآیند تحویل نرم افزار از جمله ساخت، مستند سازی، تست خودکار، آماده سازی و تجزیه و تحلیل کد استاتیک را مدیریت و کنترل می کند. جنکینز یک ابزار DevOps بسیار محبوب است که توسط هزاران تیم توسعه به کار گرفته می شود.
اتوماسیون جنکینز معمولا با تغییر کد در منابعی مثل GitHub، Bitbucket و GitLab آغاز می شود و با ابزار های ساخت مثل Maven و Gradle ادغام می شود. جنکینز از فناوری های کانتینری مثل Docker و Kubernetes برای آزمایش و آماده سازی نسخه های نرم افزاری پشتیبانی می کند، اما نه نو آوری بومی Kubernetes و نه راهکار بومی ادغام مداوم کانتینر است.
توی این پک فوق العاده، صفرتاصد مبانی برنامه نویسی رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بدون هیچ کلاسی، با صفرتاصد مبانی برنامه نویسی اپلیکیشن بزن، پروژه محور یاد بگیر و حسابی پول در بیار!
مفاهیم اصلی جنکینز
کنترلر جنکینز (Master سابق)
معماری جنکینز از ساخت های توزیع شده پشتیبانی می کند. یک گره جنکینز به عنوان سازمان دهنده عمل می کند که کنترلر جنکینز (Controller) نامیده می شود. این گره، گره های دیگری که عامل جنکینز را اجرا می کنند، مدیریت خواهد کرد. به علاوه با این که به اندازه عوامل جنکینز مقیاس پذیر نیست، اما می تواند عملیات ساخت را اجرا کند.
این کنترلر پیکربندی جنکینز مرکزی را نگه می دارد. عوامل و اتصالات شان را مدیریت می کند، پلاگین ها را بارگیری کرده و جریان پروژه را هماهنگ می کند.
عامل جنکینز (Slave سابق)
عامل یا Agent جنکینز به کنترلر جنکینز متصل می شود تا کار های ساخت را انجام بدهد. برای اجرای آن، باید جاوا را روی یک ماشین فیزیکی، ماشین مجازی، نمونه محاسبات ابری، تصویر Docker یا خوشه Kubernetes نصب کنید.
شما می توانید از چندین عامل جنکینز برای متعادل کردن بار ساخت، بهبود عملکرد و ایجاد یک محیط امن که مستقل از کنترلر است، استفاده کنید.
گره جنکینز
گره یا Node جنکینز یک اصطلاح کلی برای عوامل و کنترلر ها، صرف نظر از نقش واقعی آن ها است. گره ماشینی است که می توانید پروژه ها و خطوط لوله را روی آن بسازید. جنکینز به طور خودکار سلامت همه گره های متصل را کنترل می کند و اگر شاخص ها کم تر از آستانه باشد، گره را آفلاین خواهد کرد.
پروژه جنکینز (Job سابق)
پروژه یا Project یا کار جنکینز یک فرآیند خودکار است که توسط کاربر جنکینز ایجاد شده است. این توزیع ساده جنکینز وظایف ساخت را در انواع مختلف ارائه می کند که می توانند از روند های کاری یکپارچه سازی مداوم پشتیبانی کنند و در این صورت؛ گزینه های بیشتری از طریق اکوسیستم بزرگی از افزونه ها در دسترس هستند.
افزونه های جنکینز
Plugin یا افزونه ها ماژول های توسعه یافته توسط جامعه هستند که می توانید آن ها را روی سرور جنکینز نصب کنید. پلاگین قابلیت هایی را اضافه می کند که جنکینز به طور پیش فرض ندارد. می توانید همه افزونه های موجود را از داشبورد جنکینز نصب کنید یا ارتقا بدهید.
پایپ لاین جنکینز
Pipeline یا پایپ لاین جنکینز یک مدل خط لوله ایجاد شده توسط کاربر است. این خط لوله شامل انواع مختلفی از پلاگین ها است که به شما کمک می کند تا اقدامات گام به گام را در خط لوله نرم افزارتان تعریف کنید و شامل مراحل زیر می شود:
- ساخت های خودکار
- تست چند مرحله ای
- رویه های توسعه
- اسکن امنیتی
شما می توانید خطوط لوله را مستقیما در رابط کاربری ایجاد کنید یا یک “Jenkinsfile” به وجود بیاورید که یک خط لوله را به عنوان کد نشان بدهد. Jenkinsfiles از یک فرمت مبتنی بر متن سازگار باGroovy برای تعریف فرآیند های خط لوله استفاده می کند و می تواند اعلامی (declarative) یا اسکریپتی باشد.
بدردتون میخوره: آموزش فلاتر از صفر تا صد با 14 درس رایگان
معماری جنکینز
عناصر جنکینز به روش زیر با یکدیگر تعامل و کار می کنند:
- توسعه دهندگان کد منبع را تغییر می دهند و تغییراتی را روی منبع ایجاد کرده و جنکینز یک قطعه جدید ایجاد می کند تا بتواند commit جدید Git را مدیریت کند.
- جنکینز می تواند در حالت “Pull” یا “Push” کار کند. سرور Jenkins CI یا توسط رویدادی مثل کد commit راه اندازی می شود یا می تواند مرتبا منبع را برای تغییرات بررسی کند.
- سرور ساخت (Build) کد را می سازد و یک مصنوع یا Artifact تولید می کند. اگر ساخت با شکست مواجه شود، توسعه دهنده یک پیام هشدار دریافت می کند.
- جنکینز برنامه یا بخش قابل اجرا ساخته شده را در سرور آزمایشی قرار می دهد که می تواند تست های خودکار و مداوم را اجرا کند. اگر تغییرات آن ها بر روی عملکرد تأثیر بگذارد، توسعه دهندگان پیام هشدار دریافت می کنند.
- اگر کد مشکلی نداشته باشد، جنکینز به صورت اختیاری تغییرات را در سرور تولید اجرا می کند.
نمودار زیر معماری جنکینز را نشان می دهد:
ممکن است برای آزمایش کد در محیط های مختلف به بیش از یک سرور جنکینز نیاز داشته باشید. یک سرور واحد همیشه نمی تواند بارِ پروژه های بزرگ را مدیریت کند. اگر این طور است، می توانید از معماری جنکینز توزیع شده برای اجرای یکپارچه سازی و تست مداوم استفاده کنید. سرور جنکینز می تواند به محیط کنترلر دسترسی داشته باشد که این روند؛ حجم کار را بین عوامل مختلف جنکینز توزیع می کند.
این مدل توزیع شده به شما امکان می دهد تا قطعات ساخته شده و آزمایش های مختلفی را به طور همزمان اجرا کنید. در این حالت با هر محیط Jenkins Agent نسخه متفاوتی از کد اجرا می شود و کنترلر عملیات را کنترل می کند.
دانلود کنید: آموزش نکات مهم مهندسی نرم افزار
مزایا و معایب جنکینز
برخی از مزایای اصلی جنکینز عبارتند از:
- به خاطر تنوع بسیار زیاد افزونه ها، بسیار توسعه پذیر است. افزونه ها به انعطاف پذیری جنکینز و اسکریپت نویسی غنی و زبان اعلامی که از خطوط لوله پیشرفته و سفارشی پشتیبانی می کند، کمک خواهند کرد.
- تقریبا در هر مقیاسی قوی و قابل اعتماد است.
- کامل است و از چالش ها سربلند بیرون آمده است.
- از محیط های ترکیبی و چند ابری پشتیبانی می کند.
- پایگاه دانش گسترده، اسناد و منابع جامعه ای ارائه می دهد.
- زبان توسعه یکپارچه ای مثل جاوا که ماهیت جامع و پیچیده ای دارد، آن را برای محیط های سازمانی قدیمی مناسب می کند.
برخی از معایب جنکینز:
- معماری تک سروری – از یک معماری تک سروری استفاده می کند که منابع را به منابع موجود در یک کامپیوتر، ماشین مجازی یا کانتینر محدود می کند. جنکینز اجازه همبسته کردن یا Federation سرور به سرور را نمی دهد، که ممکن است باعث مشکلات عملکرد در محیط های بزرگ شود.
- پراکندگی جنکینز – این یک مشکل رایج است که از عدم وجود همبستگی هم ناشی می شود. چندین تیم با استفاده از جنکینز می توانند تعداد زیادی سرور مستقل جنکینز به وجود بیاورند که البته مدیریت شان دشوار است.
- متکی بر معماری ها و فناوری های جاوا مخصوصا Servlet وMaven – به طور کلی جنکینز از معماری یکپارچه استفاده می کند و برای فناوری های جدید جاوا مثل Spring Boot یا GraalVM طراحی نشده است.
- کانتینر بومی ندارد – جنکینز در دورانی طراحی شد که کانتینر ها و Kubernetes محبوبیت پیدا کردند و با این که از فناوری کانتینر پشتیبانی می کند، از مکانیزم های کانتینر و ارکستراسیون پشتیبانی نمی کند.
- پیاده‌سازی اش در محیط های تولید دشوار است – توسعه خطوط لوله تحویل مداوم با Jenkinsfiles نیاز به کد نویسی به یک زبان اعلامی یا اسکریپت نویسی دارد و ممکن است کد نویسی، باگ زدایی و نگهداری از خطوط لوله پیچیده دشوار باشد.
- هیچ کارکردی برای استقرار تولید واقعی ندارد – “استقرار به کمک جنکینز ” به معنای اجرای مجموعه ای کاملا سفارشی از اسکریپت ها برای مدیریت استقرار است.
- خود جنکینز مستلزم استقرار است – تشکیلاتی که نیاز دارند جنکینز با یک فناوری تحویل مداوم ترکیب شود، به طور سنتی از مدیریت پیکربندی برای انجام این کار استفاده می کنند ، اما این کار پیچیدگی های دیگری را به وجود می آورد و مستعد خطا است. از طرفی هم اتوماسیون می تواند دشوار باشد.
- مدیریت پلاگین پیچیده – جنکینز نزدیک به 2000 پلاگین دارد که مرتب کردن آن ها تا زمانی که یک افزونه مفید را پیدا کنید، بسیار دشوار است. با این که برخی از افزونه ها ممکن است با یکدیگر تضاد داشته باشند، اما بسیاری از افزونه ها هم وابستگی هایی دارند که بار مدیریتی را افزایش می دهد. هیچ تضمینی هم وجود ندارد افزونه ای که استفاده می کنید هم چنان حفظ شود.
- مهارت در Groovy الزامی است – جنکینز خطوط لوله برنامه ریزی شده ای دارد که در Groovy یعنی زبانی که در حال حاضر کاربرد وسیعی ندارد، پیاده سازی شده اند که می تواند کار با اسکریپت ها را دشوار کند. جنکینز از حالت های Groovy اسکریپت شده و اعلامی پشتیبانی می کند.
به همین دلیل، بسیاری از تیم ها از جنکینز دوری می کنند و فناوری های جدیدتری را اتخاذ می کنند که بیشتر از یک محیط DevOps مبتنی بر کانتینر و میکروسرویس ها حمایت می کنند.
جنکینز ایکس چیست؟
Jenkins X یک فناوری CI / CD است که به طور مداوم برنامه ها را با Kubernetes ارسال می کند. Jenkins X بر اتوماسیون ادغام مداوم / تحویل مداوم (CI/CD) برای فضای ابری تاکید دارد.
Jenkins X جنکینزی است که با ابزار های منبع بازی مثل Helm،Docker ، Nexus و KSync ادغام شده است. این نوع جنکینز به طور خودکار این ابزار ها را نصب، پیکربندی و ارتقا می دهد تا آن ها را در فرآیند CI /CD شما ادغام کند.
حتما بخوانید: next.js چیست؟ معایب، مزایا و کاربردها
Jenkins X برای همه درخواست هایی از نوع Pull بازخورد می دهد و پیش‌نمایش هایی را قبل از اعمال تغییرات کد در محیط های مرحله بندی و تولید نمایش می دهد. این کار به شما کمک می کند تا در همان اوایل کار از ارائه کارکرد باکیفیت و درستی مطمئن شوید و بعد از استقرار شگفت زده نشوید. شما با جنکینز ایکس از درجه بالاتری از اتوماسیون برای انتشار ایمن و قابل پیش بینی نرم افزار استفاده می کنید.
Jenkins X بدون این که لازم باشد با Kubernetes آشنا شوید ، کاملا کاربردی است و یک فرآیند CI/CD را برای تسهیل انتقال به فضای ابری ارائه می دهد. این روش از راه اندازی خودکار یا Bootstrapping روی فضای ابری انتخابی تان پشتیبانی می کند که برای راه اندازی هیبریدی بسیار لازم است.
با این حال، جنکینز ایکس معایبی هم دارد:
- یکی از اشکالات اصلی جنکینز ایکس این است که پروژه با تغییرات سریعی روبرو می شود که پذیرش آن توسط کاربران جدید و حفظ آن برای کاربران فعلی را دشوار می کند.
- این نوع جنکینز فقط از طریق Helm مستقر می شود، بنابراین باید با Helmکنار بیایید.
- جنکینز ایکس نیاز به توسعه مبتنی بر Trunk دارد.
- فاقد رابط کاربری خاص خودش است ( به رابط کاربری محدود جنکینز متکی است )، بنابراین باید از خط فرمان برای ساختار های جدید استفاده کنید.
- با افزودن سازندگان به خوشه Kubernetes و اتصال خودکار Jenkins Slaves به Master مقیاس بندی می شود.
- ممکن است نصب بدون سرور را بدون Master پیاده سازی کنید که باعث مصرف بیش از حد منابع خواهد شد.
کاملا رایگان: آموزش صفر تا صد هر زبان برنامه نویسی
