آموزش نرم افزار اسکادا از صفر تا صد و نکات و ترفندها
کنترل و نظارت بر کلیه فعالیت های صنعتی به صورت دستی غیرممکن است و به همین دلیل یک سری ابزار های خودکار مورد نیاز است تا بتواند کنترل و نظارت کند و داده ها را جمع آوری و آنالیز کرده و گزارش تهیه کند. اینجاست که سیستم SCADA یک راه حل منحصر به فرد برای برآورده کردن تمام این نیاز ها ارائه می کند.
SCADA مخفف Supervisory Control and Data Acquisition و یک سیستم کنترل صنعتی است که در آن یک سیستم کامپیوتری نظارت و کنترل یک فرآیند را بر عهده دارد.
یک اصطلاح دیگر Distributed Control System ( DCS ) است که معمولا مفهومش با اسکادا اشتباه گرفته می شود.
سیستم اسکادا معمولا به سیستمی اشاره دارد که هماهنگ می کند اما فرآیند ها را در لحظه کنترل نمی کند؛ در صورتی که DCS این کار را می کند . سیستم های اسکادا اغلب اجزا DCS دارند.
اجزای سیستم اسکادا
1-رابط کاربری بین ماشین و انسان (HMI) یک واسطه است که داده های فرایند را به اپراتور انسانی ارائه می دهد و از این طریق اپراتور انسانی فرایند را نظارت و کنترل می کند.
2- سیستم نظارتی (Supervisory System) داده های مربوط به فرایند را جمع می کند و دستورات ( یا معیار ها ) را به فرایند ارسال می نماید .
3- واحد های پایانه کنترل از راه دور (RTU) سنسور ها را در فرایند متصل می کند و سیگنال های سنسور را به داده های دیجیتال تبدیل می نماید و داده های دیجیتال را به سیستم نظارتی می فرستد.
4- کنترل گر منطقی برنامه ریز (PLC) به عنوان دستگاه های میدانی استفاده می شود؛ زیرا آن ها اقتصادی تر، کاربردی تر، انعطاف پذیرتر و قابل تنظیم تر از RTU های تک منظوره هستند.
5- زیرساخت ارتباطی (Communication Infrastructure ) اتصال بین سیستم نظارتی با واحدهای پایانه کنترل از راه دور را تامین می کند.
مفهوم سیستم SCADA
اصطلاح SCADA معمولا به سیستم های متمرکز که سایت ها را کنترل و بر آن ها نظارت می کند و یا مجموعه ای از سیستم ها که در سر تا سر مناطق بزرگ پخش می شوند، اشاره دارد.
اکثر اقدامات کنترلی به طور خودکار توسط واحد های کنترل پایانه از راه دور یا کنترلگر های منطقی برنامه ریز انجام می شود.
توابع کنترل میزبان معمولا به کنترل اولیه یا مداخله در سطح نظارتی محدود می شوند . به طور مثال یک PLC ممکن است جریان آب خنک کننده را از طریق بخشی از یک فرایند صنعتی کنترل کند ؛ اما سیستم اسکادا ممکن است به اپراتور ها اجازه بدهد تا نقاط تنظیم برای جریان را تغییر دهند و امکان ضبط و نمایش شرایط هشدار مثل از دست دادن جریان و دمای بالا را فراهم کنند.
حلقه کنترل بازخورد از RTU به PLC رد می شود ضمن این که سیستم اسکادا عملکرد کلی حلقه را کنترل می کند.
نکته مهم: هر نرم افزاری که بخواهید آموزش رایگانش رو در سایت داریم. فقط روی آیکون ذره بین کلیک و سرچ کنید!!
ویدیو آموزش رایگان
همه مفاهیم و اصول اولیه طبق تجربه
اگه تازه می‌خوای با نرم‌افزار اسکادا (SCADA) آشنا شی، نگران نباش! این یه سیستم باحاله که تو صنعت برای کنترل و نظارت روی دستگاه‌ها و فرآیندها استفاده می‌شه، و من قراره همه‌چیز رو خودمونی و ساده برات توضیح بدم تا سریع راه بیفتی.
اول بذار بگم اسکادا چیه: فکر کن یه اتاق کنترل داری که از اونجا می‌تونی همه‌چیز رو مثل یه رئیس بزرگ زیر نظر داشته باشی. اسکادا مخفف "Supervisory Control and Data Acquisition" (کنترل نظارتی و جمع‌آوری داده) هست و کارش اینه که اطلاعات رو از دستگاه‌ها (مثل سنسورها و ماشین‌ها) جمع کنه، نشون بده و بهت اجازه بده اونا رو کنترل کنی. مثلاً تو یه کارخانه می‌تونی ببینی دمای یه مخزن چنده یا یه پمپ رو روشن و خاموش کنی، بدون اینکه خودت بری اونجا.
برای شروع، باید یه نرم‌افزار اسکادا انتخاب کنی. یه گزینه باحال برای مبتدی‌ها Ignition هست که می‌تونی رایگان دانلودش کنی و هر دو ساعت ریستش کنی تا بازم کار کنه. ترفند اول اینه که با یه پروژه کوچیک شروع کنی، مثلاً یه سنسور دما رو بهش وصل کنی و ببینی چطور کار می‌کنه. بعدش باید تگ‌ها (Tags) رو بفهمی؛ اینا مثل اسم مستعار برای داده‌هات هستن. مثلاً به دمای مخزن می‌گی "Temp1" و به نرم‌افزار می‌گی از کجا این اطلاعات رو بگیره.
یه نکته مهم: صفحه نمایش (HMI) رو ساده نگه دار. این همون چیزیه که قراره باهاش کار کنی، پس شلوغش نکن. یه دکمه بذار برای روشن کردن، یه نمودار برای نشون دادن دما، و یه هشدار (Alarm) که اگه چیزی خراب شد بهت بگه. ترفند اینجا اینه که رنگ‌های واضح استفاده کنی (مثلاً قرمز برای خطر) تا یه نگاه بندازی و بفهمی چی به چیه.
برای اتصال به دستگاه‌ها، باید یه کم با پروتکل‌های ارتباطی مثل Modbus یا OPC آشنا شی. اینا زبونایی هستن که اسکادا باهاش با سخت‌افزارا حرف می‌زنه. نگران نباش، اکثر نرم‌افزارا خودشون تنظیمات آماده دارن؛ فقط باید بگی چه دستگاهی داری و چطور وصلش کردی. یه ترفند باحال اینه که از شبیه‌ساز (Simulator) استفاده کنی اگه سخت‌افزار واقعی نداری؛ مثلاً تو Ignition می‌تونی داده‌های تقلبی بسازی و ببینی سیستم چطور کار می‌کنه.
امنیت رو هم جدی بگیر. یه رمز قوی بذار و دسترسی‌ها رو محدود کن که هر کسی نتونه بیاد تو سیستم دستکاری کنه. ترفند دیگه اینه که همیشه داده‌هات رو ذخیره (Log) کنی؛ اینجوری اگه مشکلی پیش بیاد، می‌تونی بری عقب و ببینی چی شده. مثلاً یه دیتابیس ساده مثل SQLite برای شروع کافیه.
آخرین نکته: تست کردن رو فراموش نکن. قبل از اینکه بذاری سیستم واقعی کار کنه، همه‌چیز رو امتحان کن. مثلاً هشدارات رو چک کن ببین درست کار می‌کنن یا نه. صبر داشته باش و با چیزای کوچیک شروع کن، چون اسکادا یه کم پیچیده‌ست ولی وقتی دستت راه بیفته، می‌تونی با یه کلیک کل کارخانه رو بچرخونی! اگه چیزی گنگ بود، بگو بیشتر برات بازش کنم!
سلام
پاسخچگونه میتوانم سیستم اسکادا را آنلاین بخوانم و سند معتبر بدست بیارم
لطفا کمک کنید