زبان برنامه نویسی کاتلین (معرفی، کاربردها، مزایا و مقایسه با جاوا)
بیش از 60 درصد از توسعه دهندگان اندروید از کاتلین (Kotlin) استفاده می کنند . کاتلین توانسته به سرعت خود را به عنوان یکی از زبان های مورد نظر در رابطه با تلفن همراه معرفی کند.امروز قصد داریم در این مقاله به صورت دقیق تری به این زبان بپردازیم. در این مطلب به تاریخچۀ این زبان، رایج ترین کاربردهای آن و تفاوت آن با زبان جاوا (Java) می پردازیم. بیایید شروع کنیم!
کاتلین چیست؟
کاتلین زبان برنامه نویسی منبع باز (Open source) و همه منظوره است که در اصل برای ماشین مجازی جاوا یا همان جی وی ام (JVM) ایجاد شده است. این زبان توسط جت برینز (JetBrains) ساخته شد. او در سال 2010 کار بر روی کاتلین را آغاز کرد و پس از مدت کوتاهی و در سال 2012 پروژه به صورت منبع باز ساخته شد.
نسخۀ 1.0 کاتلین در سال 2016 منتشر شد و سه سال بعد گوگل اعلام کرد ترجیح بر آن است که از کاتلین برای اندروید استفاده شود. کاتلین در ابتدا به عنوان جایگزینی برای جاوا در نظر گرفته شده بود و کاملاً هم با آن سازگار است. این سازگاری بدان معنی است که می توان از کاتلین برای به روز رسانی و مدرن سازی پروژه های نوشته شده با جاوا و در واقع گسترش آنها استفاده کرد و همین مساله یکی از مزایای اصلی استفاده از این زبان است.
کاربردهای کاتلین
کاربرد های مختلفی برای استفاده از کاتلین در حوزه های مختلف وجود دارد و فهرست کاربرد های احتمالی همچنان در حال افزایش است. در این بخش، ما به رایج ترین آنها اشاره می کنیم:
1- توسعۀ اندروید
زبان توصیه شده برای توسعۀ اندروید کاتلین است و عمدتاً هم برای همین منظور استفاده می شود. این امر پروژه هایی را شامل می شود که از ابتدا با کاتلین نوشته شده اند. همچنین می توان از این زبان برای مدرن سازی پروژه هایی که در ابتدا به زبان جاوا نوشته شده اند استفاده کرد. جاوا قبل از کاتلین زبان مورد استفاده برای اندروید بود. با توجه به سرشماری کاتلین 2020 که توسط جت برینز منتشر شده، بیش از 80 درصد از توسعه دهندگان مدنظر، کاتلین را برای توسعۀ اندروید توصیه می کنند.
2- برنامه نویسی سمت سرور
اگرچه این مورد از کاربرد کاتلین نسبت به توسعۀ موبایل برای اندروید رواج کمتری دارد، اما کاتلین انتخابی عالی برای توسعۀ برنامه های بک اند (Back end) است. این موضوع اجازه می دهد تا برنامه های مقیاس پذیر و سریعی بسازید که قابلیت مدیریت هزاران کاربر را دارند. همچنین با کاتلین می توان کد های جدید نوشت. همچنین از آنجایی که کاتلین و جاوا سازگاری دارند کدهای قدیمی‌تر نوشته شده در جاوا نیز در کاتلین وجود دارند.
3- توسعۀ نرم افزارهای کراس پلتفرم (Cross platform)
شاید کاتلین اولین گزینه برای توسعۀ نرم افزارهای کراس پلتفرم یا چند سکویی نباشد، اما این کاربرد کاتلین در حال کسب محبوبیت در بین توسعه دهندگان است. با استفاده از «Kotlin Multiplatform»، بستۀ توسعه نرم‌افزاری برای ساخت برنامه های چند سکویی، می‌توانید از یک پایه کد برای پروژه‌های اندروید و ای او اس خود استفاده کنید.
4- امکان نرم افزاری که هم در ای او اس و هم در اندروید کار کند.
پروژه‌های چند سکویی هنوز در مرحله آزمایش هستند و ویژگی ها و کاربردهای آن ممکن است در آینده تغییر کند اما زبان برنامه نویسی کاتلین به شما امکان ساخت نرم افزاری را می دهد که هم در سیستم عامل اندروید کار کند و هم در آی او اس.
حتما دانلود کنید: آموزش صفر تا صد جاوا
مقایسه کاتلین با جاوا
بیشتر اوقات از کاتلین به عنوان جایگزینی برای جاوا یاد می شود و دلیل محبوبیت این زبان تا حد زیادی به خاطر توانایی مدرن سازی پروژه های نوشته شده در جاوا است. حقیقت امر این است که شباهت های زیادی بین زبان های برنامه نویسی وجود دارد اما تفاوت هایی نیز بین آنها وجود دارد که نمی توان نادیده گرفت.
مروری مختصر بر زبان برنامه نویسی جاوا
برنامه نویسی اندروید رو قورت بده! بدون کلاس، سرعت 2 برابر، ماندگاری 3 برابر، پولسازی با ساخت اپلیکیشن و بازی، سه پک زیر جوابت هست:
حتی اگر با اصطلاحات فنی چندان آشنا نباشید، به احتمال زیاد حداقل کلمۀ «جاوا» را جایی شنیده اید. دلیل این امر این است که جاوا یکی از محبوب ترین و رایج ترین زبان های برنامه نویسی است که برندهای برتر مانند ای بی (eBay) یا گوگل از آن برای توسعۀ خود استفاده می کنند.
بیش از دو دهه از ظهور جاوا می گذارد و این امر مزایای خاص خود را به همراه دارد، به عنوان مثال وجود تعداد زیادی منبع برای یادگیری توسعه دهندگان و پشتیبانی عظیم جامعه از آن. جاوا به دلیل تطبیق پذیری خود شناخته شده است چرا که در ابتدا با شعار «یک بار بنویس، همه جا اجرا کن» ایجاد شد. با این حال، جاوا بیشتر برای توسعۀ اندروید و بک اند استفاده می شود. در گذشته بیشتر برنامه های اندروید با جاوا نوشته می شدند. این زبان به عنوان زبان برنامه نویسی همه منظوره و عالی شناخته می شود که قابلیت ساخت برنامه های پیچیده با توانایی مدیریت تعداد زیادی از کاربران را دارد.
جاوا یا کاتلین: کدام بهتر است؟
در بحث توسعۀ اندروید باید گفت که آینده از آن کاتلین است. پروژه های اندرویدی جدیدتر معمولاً با استفاده از کاتلین نوشته می شوند، زیرا این زبان توسط گوگل توصیه شده است و سازگاری کاتلین با جاوا جابجایی از یک زبان به زبان دیگر را آسان‌تر می کند. شاید بارزترین مزیت استفاده از کاتلین برای توسعه دهندگان این واقعیت است که در مقایسه با جاوا نیاز به نوشتن کد بسیار کمتری دارند. به طور کلی تخمین زده می شود که استفاده از کاتلین تا حدود 40٪ مقدار کد را کاهش می دهد. این امر باعث می شود میزان اشتباهات احتمالی کاهش پیدا کند و نگهداری از آن آسان تر باشد. کاتلین زبان راحت تری برای کار کردن است و در وهله اول به همین دلیل محبوب شده است.
حتما ببینید: آموزشهای برنامه نویسی ما در اینجا
با این حال، جاوا انتخابی عالی برای برنامه نویسی سمت سرور است. در حالی که این حوزه ای است که کاتلین هنوز نیاز به پیشرفت هایی در آن دارد. این امر که جاوا به مدت طولانی تری در دسترس بوده مزیتی به نفع جاوا است. این امر به این معنی است که جامعۀ بسیار بزرگتر، محیط قوی و ابزارهای زیادی به آن اختصاص داده شده است. در حالی که شاید کاتلین در برخی مواقع جایگاه خود را به عنوان زبان اصلی مورد انتخاب تثبیت کند، اما هنوز راه درازی در پیش دارد.
مزایای استفاده از کاتلین
1- اختصار
سازندگان کاتلین آن را تا حد امکان ساده و مختصر کردند. این امر به هم ریختگی کد را به حداقل می رساند و اطمینان می دهد که هر خط معنایی دارد و فقط به خاطر ساختار نوشته نشده است. کاتلین زبان برنامه نویسی مختصری است که استفاده از آن در درازمدت به نفع کل پروژه است. این مساله نه تنها به این معنی است که توسعه دهندگان زمان کمتری برای نوشتن نیاز دارند، بلکه از آن مهم تر زمان کمتری نیز برای خواندن و بررسی نیاز است. این موضوع باعث می شود روند توسعه سریع تر و کارآمد تر شود.
2- امنیت
کاتلین به عنوان جایگزینی برای جاوا، برای جلوگیری از برخی اشتباهات و خطاهای رایج در هنگام استفاده از زبان قدیمی طراحی شده است. کاتلین به لطف امنیت تهی، توانایی مدیریت کارآمد داده‌های تهی پذیر را دارد، که این امر به طور قابل توجهی از خرابی برنامه جلوگیری می کند. بر اساس ادعای اندروید برنامه هایی که از کاتلین استفاده می کنند 20 درصد احتمال خرابی کمتری دارند.
3- تعامل پذیری با جاوا
شاید این مهمترین مزیت باشد، به ویژه برای کسانی که مایلند برنامه های جاوا خود را به روز رسانی کنند. جاوا و کاتلین را می توان به جای یکدیگر استفاده کرد. یعنی می توانید به برنامه تان کد کاتلین جدید اضافه کنید در حالی که هنوز قسمت های قدیمی آن با جاوا نوشته شده اند. برای تکمیل بحث، همچنین می توان به راحتی از کتابخانه های جاوا برای کاتلین استفاده کرد و یادگیری خود زبان برای توسعه دهندگان جاوا نسبتاً آسان است.
4- فراتر از اندروید
همانطور که قبلاً اشاره کردیم، کاتلین اولین بار برای ماشین مجازی جاوا توسعه یافت. این بدان معناست که اگر دستگاهی بتواند جی وی ام را اجرا کند، می توان از کاتلین بر روی آن استفاده کرد. با اینکه توسعۀ اندروید کاربرد اصلی کاتلین است اما ویژگی‌های چند بستری آن برای ساخت برنامه ها برای چندین دستگاه و در عین حال حفظ امتیازات توسعۀ بومی بسیار امیدوارکننده است.
این ویدیو را ببینید (همه کلیات کاتلین در 4 ساعت)
حتما دانلود کنید: آموزش صفر تا صد کاتلین (فیلم+ PDF)
جمع بندی
کاتلین به سرعت جایگاه خود را به عنوان اولین انتخاب برای توسعۀ اندروید تثبیت کرد و ظرفیت آن برای برنامه نویسی بک اند و نرم افزارهای چند بستری همچنان در حال رشد است. از اینکه آیا در نهایت کاتلین جایگزین جاوا خواهد شد یا نه مطمئن نیستیم، اما یک چیز مسلم است: کاتلین آمده تا بماند و آیندۀ آن بسیار امیدوارکننده است.
